Thursday, December 15, 2016


"प्रेम"
त्यो लजाएको केटो मेरो लागि सुगन्धित पुस्पजस्तो  स्वोर्गिक आनन्दको केही पल झै। कत्ती दिन मैले उस्लाइ म देखि टाढै राखेर मन मनै घरी घरी बयान गरे म उस्को पसलको छेउमा रहेको सानो बेन्चमा प्रत्येक दिन झै बसेर एक्छिन हेर्न थाले मसोच्थे घरी घरी मेरो बिहे हुनुभन्दा पहिले मैले किन यस्लाइ देखिन भेटिन होला । मेरो लागि त यस्तो पो वर त  सलक्क परेको कपाल न होचो न धेरै अग्लो बान्की पेरेको अनुहार जुठेल्नामा सप्रेको बोटको पहिलो फल जस्तो  शरीर मन 
मनै मन मुघ्ध भए ।
घरी घरी म आफै हराए अनि अलिकती कल्पना गरे  तिम्रा ती सुन्दर हात समाउदै यो सडक को पेटि पेटि पैदल हिडेर घर सम्मजानेथिए बन्धन केही न भए समाज सान्त भैदिए आफन्त अन्धा भैदिए ।



 तर एक पटक किन न होस म तिमिलाइ नजिकै राखेर तिम्रो मृगको झै आखामा आँखा जुधाउने छु तिम्रो स्याउझै गालामा एक थप्पड लाउने छु र फुरुङ्ग हुँदै हास्ने छु जतिबेला तिमी पत्तै पाउन्नै म तिमिलाइ माय गर्दै छु या सजाय दिदैछु ।तिमी सानै भए पनि आखिर पुरुस हौ म दुख त दिन्न पटक्कै म आफै दुखी हुनेछु आफै पछुताउने छु । त्यो पनि थाहा छ ।
आफैसङ्ग मन मनै भने..




तिम्रो त्यो खुलेको गुलाबझै मुहारमा । फुलको पत्ताझै ओठ खोलेर मुस्काउदा मिलेका मोतिझै दन्त  एकै पटक नियाल्दै कुनै पल आँखा बन्द गर्दिन्छु ।आफैलाइ भुलाइदिन्छु ।।तर म भन्न सक्दिन तिमीलाई तिमी यता हेरित देउ।।
 मेरो हर दिन को सपना हो यो म अबस्य पूरा गर्ने छु । प्रत्येक  सनिबार  म आफ्नो छोरोलाइ आइस्कृम खुवाउन  त्यही सप मा लैजान्छु छेउमा तिम्रो पसल र पसल भित्र को एउटा कोपिला तिमी । मैले घरी घरी तिमिलाइ परै बट आँखा झिम्काउछु ।हासी दिन्छु  तिमी मेरो मन को प्यारोछौ टाढैछौ तर नजिकैजस्तो । मलाइ तिमी सङ्ग बोल्नु छ 
एकै छिन लाई यो मन खोल्नु छ । तिमी किन तेस्तो ब्युटिफुल पिक्चर भाको मलाइ एक पटक तिम्रो सुन्दरता र मेरो सुन्दरता मोल्नु छ ।

मलाइ कुनै बाहाना चाहियो अब ।
आज  पनि सनिबार मेरोछोरालाइ आइस्कृम खुवाउने दिन म तिम्रो पसलको छेउमा एक्छिन त्यही मेचमा बसेर यता उता बाहाना खोजीरहे.. एक्कासी पसलको माथी पट्टि होडिङबोर्ड मा राखेको तिम्रो बोबाइल नम्बर देखेर गद्गद भए.. 
बिचरा तिमी…




टेबलको एक छेउ मा मोबाइ छ।
किर्‍र्‍र घन्टी बज्यो।
उस्ले वास्ता गरेन 
पसल मा ग्राहक को दुखेसो सुन्दै ठिक छ।
मोबाइल्तिर ध्यान दिएन।
एक दुई तीन गर्दै दशौ पटक मिस कल आयो न त त्यो कल थियो।
खाली मिस्कल मत्र।
रिसिभ गर्न खोज्छ । म काटिदिन्छु फेरि पटक पटक दोहोरिने घटना भो आदि रिस आदि हासो जस्तो
हास्न नि सकेन न रिससाउन सक्यो म एक्छेउ बट नियाली रहे खुब आनन्दित भए...
अर्को दिन उहीँ समय फेरि घण्टी भज्यो आज रिसिभ भयो हेल्लो ....हेल्लो... सुन्सान 
को हजुर कल गरेसी बोल्नोसन किन न बोल्नु भा के कामपर्यो लौ भन्नोस।
उ ब्यापारिक लवाजमा बोल्यो 
सानो र मधुरो आवाजमा म बोले तिमी मलाइ
 चिन्दैनौ के..
त्यसैले बोल मात्र..
हस ....
के छ खबर के गर्दैछौ.... नास्ता खाएउ …



काम गरिरा छु ठिक छु नास्ता अब एक छिन मा खाने... हजुर लाई चिन्न सकिन कसरी सबैकुरा भनुम र....हजुर कोहो र ...



म तिम्रो शुभ चिन्तक 
हस…
फोनराखिसकेर 
म उस्को नजिकै गएर नियालेर हेर उस्ले चाल पाएन 
औपचारिकतामा बोलाए
सन्चै हुनुन्छ ?
उस्ले पुलुक्क मतिर हेर्यो मुन्टोहल्लायो 
सन्चै छु मुसुक्क हास्यो..  आजलाइ म मोडिए ...




तिम्रो लजालु जवानिको दन्तेकथा माथी मन खोल्ने रहर आज भोलि भन्दै बड्दै जानथाल्यो महिनौसम्म एक्लो कल्पना मा हराउन थाले म एक स्तृ वा कसैकी अर्धाङ्गिनी छदाछदै पनि मलाइ तिमी प्रतिको मोहले झन झन नजिक बोलाउन थाल्यो एककोहोरो प्रणयमा सल्बलाउन थाले ।
 सन्सारलाई पट्टि बाधेर भएपनि सुखका दुई पल  बैना दिउ दिउ लाग्नथाल्यो ।
यसै बहानाले म हरेक दिन आफ्नो परिचय लुकाउदै लुकाउदै तिमिलाइ सताउन थाले ।
आखिर कत्तिदिन पो लुकाउन सक्थेर म भित्र सल्बलाउन थालेको तिम्रो प्रेम...




 त्यो दिन  बिहान चाडै निन्द्राले छोड्यो श्रीमान पल्टन देखि पाच,छ, महिनामा एक पटक घर  आउने न हुन । त्यो नि थाकेर आए भन्छन खोइ के ले हो थाक्छ्न । परैबट डक्दै आउछन माया भन्ने नि के हो तितेपाती जस्तो न घाँस न तिउन. खुब सुब्दार भैखाका घरमा नियम  लाउछ्न ।प्यारले मोहित बनाउन कहिले जानेनन डन्ठे कहिका ।भित्तामा झुन्डाएको खाकी बर्दी छत्रे टोपी र सुब्दार को फुलि सहित तस्बिर पनि कत्ती हेरेर बस्नु बा आमाले सुब्दार साब भनेसि आँखा चिम्म गरेर जिम्मा लाए ।के के न होला भन्ठानेकोत यहि एक्लोपन…



 सानुदिले भन्नू भाको त हो नि पल्टनियाको जात न हो अन्तै अल्लारिन पाए घर सम्झन्न है ।
 त्यो नि सुब्दार जवानी बिसाउन पाए घर सम्झन किन पर्यो र मनले आफ्नालाई देखेको समय, लह लह फुल लहराएको समय, तिमिलाइ सम्झेर मन बहालाएको समय तिमिनै नभएर आफैमा रित्तिएको समय, मन जुर्मुरायो, कटक्क दुख्यो मेरो, दात चपाए मैले एक्लै बोल्ने बानी परेकी क्याहो झसङ्ग भए 




मनभित्र गुम्सिएको भाब सल्बलाइरहदा आफैसङ्ग बोलेको भान भयो।
छोरा बिउझ्यो ममि . रुन खोज्यो गालासुम्सुमाउदै चुप्प म्वाइ खाए बाबु नुनु गर ।मेरो ममता माथीको न्यानोपनमा एक्छिन टिकेन फुस्स निदायो।
हाइकाड्दै आँखा पर पुगे भित्तामा एउटा मात्र तस्बिर देखियो।
त्यो भित्ताको तस्बिर हेर्न पटक्कै मनलागेन मलाइ  म निदाउन खोजे अह ..
आँखा बन्द गरे फेरि खोले मेरो आकास माथी देखिने बिम्बभित्र त्यो सुब्दार को मुहार बिलाउदै त्यही न चिनेको कालेको मुहार फन  फनि  घुम्न थाल्यो।।
सजिलो हो कि अफ्ठेरो भगवान जाने ।राम्रो कि नराम्रो कोहि नजाने…..
 ए सात फेरे पति ??
 तिमिभन्दा न्यानो कल्पिन्छु। आखाले मनपराएको केटो तिमी सङ्ग् बितेका पल त पितिक्क सम्झन मन लागेन मलाइ बस मेरो निसानी यहि छोरो छ। तिमी त हौ कि हैनौ भन्न र जान्न सक्दिन न एक दिन मेरो बसमा छौ न त मैले भनेझैनै भैदिएका नै छौ ।तिमी छेउमै आएनी खुसी कहिले हुन सकिन त्यो बकाइनाको रुखमा फुर्‍र फुर्‍र नाच्ने चरी जस्तो नाच्न मन लाउछ नि ।के गर्नी ।पति हौ कि बलात्कारी हौ
भन्न पो नसकेकी। होस है कत्ती कराउनु….
छेउ आउदा केही भन्न सक्दिन एक्लैके भुतभुताएकि होला म नि।
सम्हाल्छु आफुलाइ ।
यादमा काले बनचरी राम्रो…...




मोबाइल सम्झे  मैले उस्को नम्बर मा कल गरे अलिक ढिला भो उस्ले कल रिसिभ गर्यो मलाइ र मेरो नम्बर ख्याल गरेर हुन सक्छ।
अवाज आयो गुड मर्निङ दिदी..
मर्निङ काले उम भन त मैले त तिम्रो नाम पनिपो
सोधेकोछैन सची केपो हो राजा..
हजुर ले राज भन्नु भो त्यही मर्जी होस न...
हस राजा तिमिले भेट्छु भनेको हो नि म आज तिमिलाइ भेट्छु ।
काहा बोलाउनु हुन्छ ।म आउदिन  डर लाग्छ ।फेरि मैले हजुर लाई देखेको पनि त छैन नि 
उस्को शब्दमा निकै घबराहट देखियो म बिस्वास दिलाउन चाहन्छु ।
हैन डराउन पर्दैन के राजा म तिम्लाइ खाने हैन त बरु नस्ता कफि जे खान्छौ खुवाउछु ।आउ है।।
उस्ले कृतज्ञता प्रकट गर्यो।
म घर धन्दा मा लागे ।




स्कुल समयमा छोरा स्कुल गएसी म पनि पार्लर सम्म गए दिउसो पख मैले उस्लाइ कल गरे र एक रेस्टुरामा कफि पिउन बोलाए।
कफि मैले पहिलेनै अरडर गरे उ आउदा सम्म तयारी होस भन्ने लायो।
उस्ले कल गर्यो म चिन्दिन तपाइलाइ कसरी चिन्नु तपाइले भनेको रेस्टुरा को बाहिर छु।



म भित्र बट उस्लाइ देखि रहेछु।।
मैले आफ्नो टेबलको नबर दिए उ सरासर आयो यता उता हेर्यो लजाएजस्तो गर्यो ।
मैले बस्ने इसारा गरे।
ए तपाइपो ?
हजुर म 
के म हुदा अफ्ठेरो पर्योर 
मेरो प्रस्न लाई मुसुक्क हासेर पचाइ दियो ।
मैले कफि पिउन अनुरोध गरे 
उस्ले आनाकानी गरेन
मैले पनि सङ्गै कफि पिए 
मैले कफिको कपलाई भन्दा धेरै उस्लाइ हेरे 
म सुर्पोमा कफि पिउदै छु या उस्को मिठास 
अल्मलिए 
म  मेरो घर देखाउन लान्छु तिमिलाइ जान्छैनी 
तर आज हैन अर्को दिन ।
उस्ले मैउनता दर्सायो ।




भारिबोकेको बादलझै मडारिदै आफै सङ्ग गर्जना गर्ने  मेरो मन उस्लाइ छेउमै पाएर एकैछिनमा वर्षा पछि खुलेको आकासजस्तो छर्लङ्ग भो निलो रङ्गमा फर्किएपछी सुनसान भो उ सङ्ग बोल्ने हज्जार बात हरु मौनताना बिलाए 
उस्लाइ सोध्न सिर्जिएका लाखै प्रस्नहरुको थाकबट एउटा प्रस्न के सोधिरहु र बरु 

धेरै कुरा गालेर एउटै माला बनाइ तिम्रै गलामा

 लाइदिम्ला न कुनै दिन ।
     मन मनै कल्पे  
 आज लाई छुट्म न है फेरि भेटौला  
  म मेरो बाटो लागे उ उस्को बाटो ।

Friday, September 23, 2016




"तिमिहरु"

ए पापी हरु
किन जताततै पुगेका तिमिहरु
किन तिमिलाइ कुनै बन्धन छैन
कोहि तिम्रो अड्चन छैन ।

के मिल्छ मितिमिलाइ
कोपिला निमोठेर
कस्तो सुखहो अरुको घरबार बिगारेर
कुन गन्तव्य हो अरुको बाटो भत्काएर
किन देख्न सक्दैनौ कसैलाइ खुस
किन देख्न नसक्ने अरु हासेको

के तिमी झै
हामी खोटो हुनु र
के तिमि झै
दिन रात रुनु र
किनआफ्नो आँसु देखाउदै
अरुलाइ तर्साउछौ
किन आफू नासो देखाउदै
अरुलाइ भड्काउछौ

म पनि त यहिको छिमेकी हो
म पनि तिम्रै आफन्त हो
मलाइ तिमिप्रती कुनै डाहा छैन
नत ईष्र्या नै
नजानि नजानी के बिगारेर
ए छिमेकी मैले तिम्रो
तिम्रो के लाए खाए र ए गाउले हरु
बरु भनिदेउ न खुल्लै
यो खाइस त्यो लाइसम सहन्छु
तर
अगाडि हासेर पछि छुरी नगर प्लिज
मेरो साम्ने आउ र भनिदेउ

कुन सजायको भागिदार हो म
कुन पापको सहकर्मी हो म
हैन भने
म बाच्दा तिमी किन रिसाएको
म हास्दा तिमी किन  रसाएको
मागेर लैजाउ मेरो खुसी

रोजेर लौजाउ मेरो सर्बस्व
नाङ्गै पार मलाइ
मेटाइदेउ मेरो लाज
पोती देउ कालो सरिए भरी
लाइदेउ जुताका माला हरु


पुगेन भने
काट मेरो सरि लाई
बनाइ बिलो बाटीदेउ सारालाई
डढाएर  राग बनाउ हाड खुड हरु
खरानी बनाइदेउ मेरो शरीर लाई
तर पनि म बाच्ने छु
मेरो बिचार बाच्ने छ
मेरो समानता हास्ने छ
निस्चलता खेल्ने छ।
हो यहि वरिपरि
यहि आगन भरी
मेरो घर भरी

ए शुभ चिन्तक हरु
ए गाउले हरु
ए छिमेकी हरु
म तिमी झै निर्य कत्ती छैन
म तिनिझै सङ्किर्ण अत्ति हैन
मलाइ पटक पटक मर्न पीडा भो

एकै पटक मारिदेउ
मेरो अस्तित्वो अन्तै सारी देउ
मलाइ निर्मुल पारिदेउ
म तिमिहरु सङ्ग टाढिन चाहन्छु
बरु म मर्न चाहन्छु।

माथी तिर सर्न चाह्न्छु।
ए गाउले हरु
ए शुभ चिन्तक हरु
मलाइ पार लगाइदेउ
मेरो सार लगाइदेउ

………

नबराज सुबेदि….

इटहरी-२ सुनसरि

Friday, August 26, 2016

   

  "चिन्ता"

           १
न देख्ने कसैले भित्र जलेको।।
सुरै  नहुने यो मन डढेको।।
केभो दुख र बिस्मत गरेको ।
साथै छुम किन चिन्ता परेको ।।
           २
भोक प्यास नहुने आफै हराउने ।
कोहि छैन सत्रु मन हो डाराउने।।
जिउदै मराउने  ब्यर्थै कराउने।
चिन्ताले मनलाइ यस्तो गराउने।।
            ३

लामाको चम्मर झाकृको  शक्ति ।।
धामिको ढ्याङ्ग्रो ढोगी को जुक्ति।।
न डाक्टरी गोटि न बैध्यको बुटि ।
यो चिन्ता मेट्ने के हो ओखती ।।
           ४

आत्मा गलेर जडझै भएको ।
देह जलेर खरानी बनेको ।।
भनेनी सान्ती  पोल्छ त्यो भित्र ।
कसै मेटिन्न चिन्ताको चित्र ।।
           ५

यसै बढेको  किन होस पढेको ।
या त बिचारी या होस सढेको ।।
आज नदेखी भोलिमै रमेको ।
सब्लाइ एउटै चिन्ता गढेको ।।
           ६

केसै न पाकी बृद्द भएको ।।
भला कामै नगरि सुद्दि ढलेको।।
नजानी उ कृत्य गरेर गलत ।।
चिन्ता बढेर जलेको जगत ।
            ७

न हिजो मेटिन्छ न भोलि देखिन्छ ।
जतै जाउ खोज आजै भेटिन्छ ।।
खोज्दै छौ कान्ति  परेर भ्रान्ती ।
आज रमाउ त्यही मिल्छ सान्ति ।।
            ८

साथै छजो त्यही शाश्वत मान।
ब्यर्थै त्यो चिन्ता नगर्नु जान ।।
हुन्न अजयी खुसिले कोहि ।।
जो सङ्कोच गर्छ हार्छहो यहि।।

           

नबराज सुवेदी……….

Friday, August 12, 2016

        

     दोभानेको "भुत"

म हजुर्बा को प्यारो नाती थिए । हजुरामा हुनुन्थ्यो पहिला नै खस्नु भाको रे हजुर्बापनि पाको नै हुनुन्थ्यो उहाँ अलिक पुरानो जमानाको मान्छे केही अल्गो लम्बाइ अलिक ठुला हात जिउ कान सायद हामी भन्दा निकै फरक जस्तो देखिनु हुन्थ्यो । त्यो जमाना का मानिस हरु हामी भन्दा अलिक फरक र भयंकर नै थिए होला ।म  घरको कान्छो नाति भएर पनि होला म प्राय वाह सङ्गै हुन्थे ।वा सङ्गै खेल्थे वाहाकै काधमा चढेर पिङ खेल्थे कहिले।म बा को लामो जुङ्गा तान्थे कहिले नाङ्ला जस्तै ठुला कानमा पलाएका र उमेरको नेटो सङ्गै रङ्ग बदलिएर सेता भएका रौ उखेलिदिन्थे  त कैले वाहा फुलेर लामा भएका आखीभै ले परेली छेक्यो भन्दै निकाल्न लाउनु हुन्थ्यो मेरो अनेक  उल्याइ लाई कहिले कडाआखाले हेर्नू भएन बस भन्नू यति मात्र हुन्थ्योकि के गर्छ नाथे" चुप लागेर बस म चुप लागिदिन्थे ।खेती किसानी गरेर जीवन चलाउने समुदाका मानीस भएर पनि होला प्राय दिन भर सबै घरका ठुला मेला पात घास दाउरा सबै काम मा ब्यस्त हुन्थे । हिउदको समयमा काम को चटारो बिसेक भा बेला हजुर्बुबा फूपूघर जानुहुन्थ्यो त्यही बेला मैले वाहा सङ्ग साथ लाग्ने मौका पाउथे । या कुनै खास बेला अबसर मा फुपुघर जानुपरे बा जने कुरामा तम्सिनु हुन्थ्यो ।यहि कुरा लाई लिएर ठूलो दाजु र हजुर्बाको को जाइ को जाइ हुन्थ्यो त्यो बेला बुबाले अन्तिम निर्णय दिनुहुन्थ्यो ।


एक दिन काम बिशेष ले हजुर्बुबा लाई फूपूघर जानू पर्ने भयो बाटो धेरै नभए पनि एक दुई खोला र जङ्घार तर्नु पर्थ्यो आमाले जान हुन्न भन्दाभन्दै पनि करगरेर म हजुरबुबाको साथ लागे तीस मिनेट जति हिनेपछी एउटा सानो खहरे आउथ्यो ।पानी खासै थिएन तर अग्ला अग्ला छहरे परेको थियो बर्खा मास पानी बेशीहुदा छहराको तेजले गर्दा निकै गहिरा गहिरा दह थिए लेउ लागेका काला र चिप्ला ढुङा थिए डाडामा ठोकिएर खोल्सी तिर मोडिने भड्किलो हावाले छहरालाइ हिर्काउदा पानीका छिट्टाहरु परसम्म आउथे वारि पारी भिरमा अ्म्लिसो लह लह खेलेको थियो हरिया र सुरिला उत्तिसका रुख हरुलाइ पुरुनिका लहराले नागेली फेरो मार्दै आकाश भेट्न लम्किरहेका थिए ।म हजुर्बाको पछि पछि हात को औला समाइ भ्याइ न भ्याइ पाइला लम्काउदै थिए कुन सन्जोग ले हो मेरो हात हजुरबुबाको हात बट छुट्टिन पुग्यो मैले पनि भुलेछु र वाहाले ले भुल्नु भएछ हिड्दै गर्दा खोल्सिको पेटिमा पहरालाइ कोखबनाइ लह लह खेल्दै गरेका कर्कलाका पात मा पर्ने बाछिटाहरु तप्कदा सेता मोति बर्सिएजस्तो देखेर  म झन मोहक भएछु छेउमै रातो चाचर को बिरुवा देखेर म त्यस्मै भुल्न थालेछु ।रातो हरियो रङ्ग मिसिएर टसक्क ढुङ्गा मा अढेस लागि यता उता हल्लिरहेको  रहेको चाचरको पात मलाइ धेरै मन पर्यो म त्यस्लाइ चुड्न खोज्दैछु । मैले पत्तै पाइन बा पर पुगिसक्नु भएछ  कसो कसो थाहा पाउनु भएछ र झस्केर हेर्दा नातिलाइ पर देखेर दैडदै आउनु भयो र मलाइ हात मा समाइ बाबू के गरेको याहात ठूलो भुत पो छ त यसरी खेलेर बस्न हुन्न खान्छनि भुतले….


म निकै डराए बाको हातलाई सकेसम्म दर्हो समाउदै लामा लामा पाइलामा हजुरबुबा सङ्गै हिड्ने कोसिस गरे मेरा साना र कलिला  पैता हरुलाइ निकै पीडा भैरहेको थियो तर मैले पत्तैपाइन म हजुर्बुबा सङ्ग यसरी झुम्मिदै हिनिरहेको थिए जसरी मृग को बथानमा भखर जन्मेका बच्चाहरु खुट्टालुला गराइ घरी घरी आफ्नै आमा सङ्ग ठोक्किरहेका हुन्छन । घरी अघि र घरी पछि भै अलमलिएका हुन्छन ।तर मलाइ यो कुरा को कुनै सङ्कोच थिएन नत  कुनै याद म सङ्ग मात्र एउटै डरले आँखा गाडेको थियो जुन दोभानेको "भुत" थियो । त्याहा भुत थिएन तर पनि मलाइ भुत छ र मेरो पछि आउदैछ ।मैले भुलेर पनि हजुर्बाको हात छोडे भने मलाइ खान्छ ।मेरो सानो र कलिलो बालमस्तिष्क मा तुरुन्तै डेरा  जमाउने भुत एक शब्द थियो वा मन थियो ।म घरी घरी यहि प्रश्न गरिरहे बा फूपू घर कतिबेला गुगिन्छ ।किनकी घरमा भुत हुदैन भुत बाटोमा मात्र हुन्छ ।मलाइ त्यही लागिरहन्थ्यो ।निकै बेरको हिडाइ पछि हामी फूपू घर पुग्यौ । फुपुले मलाइ पिठ्युँ मा बोकेर म्वाइ खानु भयो सबैजना मलाई देखेर खुसी भए तर म बेखुस थिए । मेरो मनमा सल्बलाइरहेको दोभानेको भुत अझै आउने हो कि सन्त्रास बाची रहेको थियो । वाहाहरुको औपचारिक भेट घाट  पछि साझ पर्यो खानपिना सकियो ।केहिबेर का कुराकानी पछि हामि नाति हजुर्बा सुत्यौ । बिहान सबेरै घर तर्फ लाग्यौ जब दोभाने आयो मेरो डर थपियो बिहानी किरण छहराको  भित्री भाग सम्म छिर्दा एक इन्द्रेणी बनेको थियो सायद त्यही हो भुत म अझै डराए बा को अघि अघि लागे घर पुग्यै । घर पुगेर आमाको साथ पाएपछी मलाइ थोरै सान्ती मिल्यो अब मलाइ मन मा ढुक्कभो म आमाको काखमा रमाउन पाए ।


केही दिन पछि को कुरा हो तारा सीता र मालती दिदि  घाँस काट्न दोभाने पाखा तिर जानू भएछ मालति र सीताले एक सुरम खोल्सिमा घाँस काटिरहेकी तारालाइ एक्कसी तेरो पिछाडी भुत छ तरा भनेछन अत्तालिएर डराई डर सहन  गर्न नसक्दा (heart attack) मुटु फुटेर वाहा बेहोस हुनुभो र  कहिले नफर्किने गरि तारा दिदी बित्नुभयो तर यस्लाइ गाउले हरुले भुतले खाएको प्रमाणित गरे। त्यसपछि गाउमा भुत को बिगबिगी भयो हाम्रो परिवार ले बसाइ सर्ने निर्णय गर्यो हामी सहर मा बसाइ सर्यौ । हामी बसाइ सरि आएको सहरमा पनि भुतको कुनौ कमि थिएन याहा त झन विभिन्न नाम गरेका भुत हरु थिए हर घरका अभिभाबक हरुले आफ्ना सन्तान लाई बालपनको चकचक वा उल्याइ रोक्न हरेक दिन  कलिला नानी हरुको निश्चल मानस्प्टलमा भिभिन्न खाले नाम उपनामको एउटा यस्तो बिज रोप्दै थिए जुन चाहेर पनि हामी कसैले जीवनभर मेटाउन सक्दैनौ र आजिबन एक (warong illusion) गलत भ्रम लाई सत्य मानी साझ बिहान आफ्नै घर खेत गोठ र पधेरिमा हावको सुस्काइमा, छहराको सर्काइमा, खोलाको बगाइमा,र चलायमा प्रकृतिका प्रहर हरुमा आफै सङ्ग कापीरहेका थियौ ।


समयको अन्तराल सङ्गै म निकै ठूलो भैसकेको छु तर पनिम आफ्न घरको मझेरिमा ढुक्कले निदाउन सक्दिनथे । मलाइ साझ पख आमाले बाहिर निस्कन साथी मागेको पटक्कै मन पर्दैनथ्यो बैनीले घरको तल माथी गर्दा अत्त्लिदा झन दुख लागेर आउथ्यो ।

क्रमानुगत बिकास अनुसार पुराना पुस्ता ले नया पुस्तालाइ  मन्तरने एक डरावक शब्द भुत सङ्ग मलाइ निकैनै पीडा महसुस भै सकेको थियो किनकी म आफै पनि हर क्षण आफैसङ्ग डराइ रहेकोहुन्थे। एकदिन मैले आफ्नो दिमागमा यस्तो निर्णय गरे जाहा सम्भाबना का मुनाहरु अफ्नैमनभरी  खेल्न सक्थेम सङ्कोच मेटेर ढुक्कले हराभरा लहराउन सक्थे  र सारा गाउले हरुलाइ दोभाने मा भुत छैन दोभाने एक प्रकृतिको सौदर्यले भरिएको सर्गम स्थल हो। हामी त्याहा रम्न जान्नु पर्छ। भुत केबल तपाईं हाम्रो मस्तिस्कमा डेरा जमाएको शब्द मात्र हो यो अरु केही हैन भन्ने सन्देस्श दिन चाहन्थे । म आफ्नै पैतालाहरु झारपात र बाटोमा भएका पत्कर  मा ठोक्किदा आफ्नै घरको सिडि चडदा ओर्लदा  निस्कने सर्लङ सुर्लुङ आवाज लाई नियाल्ने कोसिस गर्छु ।उभिएर उसङ्ग लडाइ गर्ने कोसिस गर्छु । म एक पटक पछाडी फर्केर हेर्न चाहन्छु के साच्चिकै भुत हाम्रो पछी छ त यदि उ त्याहा भए पनि मलाइ उस्ले छोड्ने छैन र म किन निर्य झै बाची रहेछु आफै सङ्ग किन भागिरहेछु म उस्को प्रतिकार गर्नत सक्छु नि आखिर मेरो अन्त्य उस्कै कारण भए पनि म एक पटक उस्लाइ नजिकैबट नियाल्न त पाउनेछु ।


म एक उभार बोकेर एक दिनआफ्नो गाउँ फर्किए मलाइ मेरो मनमा भुत शब्दको सुरुवाती भएको दोभाने हेर्ने हिम्मत जाग्यो म त्यही ठाउँमा पुगेर हर दृस्यलाइ नियाली हेरे त्यो झरना आज पनि उस्तै छङ छङ आवाज मा निस्चल भनी झरिरहेथ्यो ।काउली परेका भित्तहरुमा चाचर झन लह लह झुलिरहेको थियो पानीले सतह बनाइ जमेका दह हरुले मलाइ आफ्नै सन्तान सम्झी स्वागत गरिरहेथे ।झरनाको पानी सङ्ग खेलेर हेरे दहको निलो पानीलाइ चलाएर हेरे एक्छिन आफै नाचे  मनभरी रमाए मेरो खुसिको सिमा रहेन आज मैले मेरो मनभरी यतिका बर्स मलाइ एक शब्दको भ्रम भित्र राख्न सफल आफ्ना अग्रज र गाउले हरुलाइ एक सङ्कोच मेटिएको सन्देस दिए अब हामी हाम्रा सन्तती लाई  दोभाने सङ्ग अलग गराउने छैनौ अनेकन रुडिबाद मा अल्मलिएक गलत शब्दहरुको जालोमा आफ्न सन्तान लाई बाध्ने छनौ भन्ने प्रण गराए र बिस्वास दिलाए ।आज गाउले हरु दोभाने लाई भुत स्थल हैन आफ्नो प्रकृतिको उपज सम्झदैछन ।दोभाने लाई डर ले हैन मायाले सम्बोधन गर्छन । आज दोभाने प्रती एक्कसी जागेको ममता ले मलाइ जित दिलायो मैले भने भुतलाइ जित्ने मेरो सोच एक भ्रम थियो तर म त्यही भ्रम पालेर नै सबैको भ्रम मेटाउन सफल भए (you always devise  strange illusion) म खुसी हुँदै आफ्नो घर तर्फ लागे ।।।

Monday, July 4, 2016




"कविता"

यहाँ
कतिबेला
 हडतालमा पर्छ
आफ्नै जिन्दगी
कुनै ठेगान देखिन
यहाँ अछुत सरि भैदिन्छ
आफ्नै जिन्दगी ...

अब ईश्वर पनि
हेर्दाहेर्दै निष्ठुरी भएछन्
दुनियाँको पुकार
सुन्दासुन्दै
आफैं पनि
पागल झैं भएका छन्
रत
अनेकौं किसिमका
सास्ती हाम्लाई
भोगाइ रहेका छन्
 हेर्दाहेर्दै आँखैअघि
 दिनहुुँ भएको
प्राकृतिक प्रकोपपछिको
धर्ती सारा
कहीँ अकाल छ
 त कहीँ अनिकाल ....

आज हामी आफैं
भिखारीलाई टक्टकिएर
धपाइ रहेछौं
बिचरा त्यो भिखारी
भने केही नसकेर
आफ्नै बाटो
आफ्नै लक्ष्य लुरुलुरु...
 सायद
उसले नि बुझी सकेको छ
 अब छिटै
अनिकाल
 भोकमरी
 अब छिटै प्रत्येकले
 सामना गर्नुपर्छ
 उसको मनमा
लागि सकेको छ
अब
हो,  लागि सकेको छ ...

यहाँ आज
आफ्नै देश
परदेश  बनी सक्यो
हजारौं मान्छे पनि
आज परदेशी
भै सकेका छन्
परदेशकै
स्नेह र  प्रेममा
परेर होला
आज यो सरकारको
पौरखी आँखा पनि
दृष्टिगोचर
 भै सकेका छन्
परदेश त फुल्यो
आज नेपाल त
गन्हाउने इतिहास
 भएको छ ....!!!

यति ठुलो
प्रकोप आएर
सर्वनाश पछिको
नेपाल
 ईश्वरको
नव आयाम
भएको सृष्टिमा
भुल संसोधन
गर्ने रहर छ
 एउटा
छुट्टै नयाँ सन्सारको
 सृजना गर्ने रहर
जागेको छ
 एउटा
बेग्लै सन्सारको
निर्माण गर्ने
छुट्टै सन्सारको ...

बिनोद रिमाल , झापा

Saturday, June 25, 2016


   "एउटा जिबनको अन्त्य"
त्यो दिन बिहान म निन्द्राबट बिउझदा ड्युटी जाने समयभै सकेछ हत्पत उठे हात मुख धोए र एउटा खाजाको सानो पोको बोकेर आफ्नो काम मा लागे फ्याक्ट्री भित्र पसे आफ्नो कार्यकक्षमा पुगे मेसिन चलीरहेछ काम सुरुगरे ।मेसिनमा बिस्तारै कपास लगाउदै छु रुवाको कार्टुन खोल्दै प्यिउरी प्यिउरी लगाउदै छु।सकिदै जान्छ म लगाउदै जाँदैछु बिहान को 6 बजेको छ।चार बजे नै उठेर काममा आएको  भोक लाग्ला लाग्ला जस्तो भो कि नास्ता खाउ न खाउ सोचिरहे छु।हैन एक छिन अब एक कार्टुन सकेसि साथी आउपुग्ला अनि खाम्ला हत पत बोटलको पानी पिए एक घुट्को भोकाए झै शरीर थोरै फुर्ती भो। सबै कुरा बिर्सेर आफ्नो काम निरन्तर गर्दैछु।फ्याक्ट्री भित्रपस्ने गेट मै मेरो मेसिन अनि अस्ङ्ख्य रुवाको कार्टुन छेउ मा एउटा मेच अनि तेसैमा औजार । बाहिरबट कसैले टक टक आवाज गर्यो।म बोले कोहो।  फेरि अवाज आयो म हो रामलाल के। मैले किन हो केभोर भने।रामलाल फ्याक्ट्री का दर्बङ्गा हुन।मलाइ माया गर्छन।सहयोगी छन।प्राय उनी मिलनसार मान्छेमा पर्छन फ्याक्ट्री भित्र। एकै छिन आउन बाबू भन्नै पर्ने खबर छ।उन्ले बोले म कौतुहलता लिदै छेउ गए।भन्नू त काका के हो।….. बिलासेको टेलिफोन बुथमा तिम्रो घर बटफोन आयो रे जरुरी भो रे झट्टै जाउ दस मिनेट पछि फेरि कल आउँछ रे।मैले केही सोचिन।मेसिन बन्द गरे अलिक अनौठो झै भो के नै पो होला र तेस्तो केही भेउ पाइन। बिस्तारै बुथ तिर लागे काका हेर्दै गर्नी है म पुगेर आएनित।हुन्छ छिटै गएर आउ के रैछ बुझनानी काकाले सान्त्वना दिनु भो।बाटो नचिनेको बटुवा खै अल्छी गर्दै गए...बिलासेले मलाइ देखेर लु बस है भाइ तेरो घरबट फोनआको छ फेरि गर्ने बेला भो खै के खास खबर छ रे त्यही भएर मैले खबर पठाए।म बोले धन्यबाद दाइ सहयोग भनेको मान्छे ले मान्छेलाइ गर्ने हो नि। ठिकै छ राम्रो गर्नु भो खबर दिएर । म एका छेउ बेन्च तिर बसे फोन को घन्टी बज्यो म छेउमै गए।बिलासे ले भन्यो हो तिम्रै हो ।मैले फोन उठाए ।फोन मा सधै सुनिने आवाज थिएन यो अर्कै आवाज थियो ।उस्को आवाज मै मैले उस्लाइ चिने उ पल्लाघरे माइलो हो ।उस्का दुई बाक्य मेरो कान सम्म आए र कत्तिछिटो शरीर भरी फैलिए मलाइ छागा बट खसेझै भो धर्ती मैलो भएझै भो होसि मै बेहिसि हुन पुगे म कसैसङ्ग न बोली आफ्नु रुम गए सानो झोला बोकेर आफ्नो बाटो लागे।। केही घन्टाको यात्रा पछि बसको यात्रा सकियो अब पैदल यात्राको सुरुवात भो मेरो राहा पर्खेर बसेका सबैलाइ सोच्दै गर्दा एउटा असामहिक पिडाले छट्पटिदै गरेको मेरो शरीर कतिबेला कुन घुम्ती कुन उकालो कुन ओरालो पार गरे पत्तैपाइन जब म केही नजिक पुगे उकालोको फेदि बट गाउँ देखियो।।


थोरै उकाली अनि त्यही उकालिको छेउ तिर हाम्रा घर हरु देखिए लाग्छ मानीस हरु निकै चहल पहल गर्दैछन तर सान्त छन।घरै छेउमा बासका किला मा डोरि बाधि निकै कपडा सुकाइएको छ।लाग्छ सबै कपडाकोरङ्ग सेतो छ।जब म बगरलाइ पछि पार्दै दुई पाइला उकाली छिचोल्न खोज्छु।मलाइ निकै थाकेझै लाग्छ पाइला हरु अल्छी गर्छन।बाटोभरी रुख बिरुवा छन तर पनि उजाड झै।छन हाङ्गाबट आफुलाइ बिस्थापित गरि जमिन मा लट्पटिने पत्कर हरुपनिकती खहरिला छन तिन्लाइ पनि क्रोध छ।मुना हरु पल्लबी हरु सान्त छन एक अर्कामा झोकी झोकी खेलेका छैनन किनकी पबन पनित रिसाएझै छ।उकुसमुकुक छ न पात फक्रेका छन नत मुनाहरु खेलेका घुर्की लाउदै थेत्तरिएजस्ता सबै सबै।चप्लेटी ढुङ्गोमा टसक्कबिसाउदै लामो श्वास फेरे।पारी पाखा तिर् आँखा पुग्यो पाखा मा बन्सो लह लह थियो  मालतिले छेस्कनी लाउदौ थियो।अ्म्लिसो फर्कन खोज्दै अनि सालिम्मो रहरभरी खेल्दै।फरक यति हो तिनिहरु खुसी देखिन्थे म दुखी थिए।म एक्लो थिए मेरो प्यारो हर्के मलाइ छोडेर गएछ।  हरेक दिन साझ बिहान उस्को खर्क बनेको पारिपाखामा सालिम्बो, मालती, लहलहाउनुको रहस्य  सोचेर सच्चैनै हर्के छैन झै लाग्यो।म सुस्तरी पाइला चाल्न थाले सम्झे मलाइ कत्तिपटक घाँसको भारी सङैमेरो हात समाउदै लडिन्छहै बेस्सरी समा भन्दैत्यही बाटो हिनाए्थ्यो।


अलि माथि पुगे बाटो छेउमा ठुलो बासघारी हरिया पातले लटम्मै भरिएका बाँसकाघना हरु। साझपख सयौको सङ्ख्यामा रुपिको कोलाहाल अनैठो लाग्यो बिरक्तिएको मन भएर होला मलाइनै गिज्याएझै लाग्यो छेउमै ठुलो कागुनोको बोट त्यही एउटा काग ले मलाइनै हेरेरहोला कि का का गर्यो। के साच्चैनै  जान्दथ्यो र त्यो काग हाम्रो हर्केको असामहिक स्वोर्गारोहण भएको कुरा ।कि साझ पख उ आफ्नो बासस्थान को खोजिमा भौतारिएर पो कराउदै थियो कि केही नसोची मैले आफ्नो बाटो लिए बारिको डिल नजिकै पुग्दा घरको चुलिगारो देखियो म झन नजिक पुगे।।


आदिआकास मैलो थियो आदि निलो। बर्सातले पुर्णता नपाइ रोकिएर होला अझै पानी पर्ला झै थियो।पुतली छना बाट थिगृदै बाछिटा हरु बलेसी मा खस्दै छन बलेसिको कुलेसोमा जमेको पधेलो पानीमा ता ता गर्दै सानो फुच्छे छ्खेल्दैछ।

उ अरु कोहि नभएर त्यही भाग्यले ठगेको टुहुरो हर्केको निसानी हो।मलाइदेखेर उस्ले फुस्स हास्दै पानी खेलाउन थाल्यो म तिर झुम्मिन खोज्यो खिस्स हास्यो कलिला गिजालाइ पन्साउदै पलाएका दुइबटा दात देखिए म उस्लाइ देखेर एक प्रकारको रोदनम फेरिए र सुम्सुमाए अनुहार भरी लागेका धमिला पानीका थेग्ला हरु पुछिदिए ।मन मनै भने कत्ती दुखी छस त आफ्नु र अरुको छुट्ट्याउन नसक्ने निस्चल चेहेरा भित्र पितृसोक को छया पर्यो।सिङ्गै भबिस्य दौडाउने जिम्म्बेवारी आयो पत्तापनि छैन तलाइ तैले भखरै कस्लाइ गुमाइस र त टुहुरो भइस दुई खुट्टा थिगृने हुन नपाई सिङ्गो भबिस्य ढल्यो तेरो ममतामइ बालपनको एउटा किताब बर्सातमै जल्यो। उस्लाइ काखी च्यापेर म घरको दलान सम्म पुगे बाहिर आफन्त हरु थिए मचुप चाप भित्र पसे यता उता नियाले एक छेउमा झाक्रो फिजाइ  अचेत झै देखिने भाउजू थिइन ।आमा ओठ मुख सुकाइ बुहारिलाइ सुम्सुमाउदै हुनुन्थ्यो मलाइ देखेर आमाले अङालो हाल्नु भो कसैका आँसु रोकिएनन ।सबैको मनमा लागेको आलो घाउ एक पटक फेरि चिरियो।


आदि मुटु गुमाइ अचेत अबस्थामा खोटो देहलाई बोझ सम्झदै पल पल मरिरहेकी भाउजुलाइ सान्त्वना दिन कत्ती मन छैन उनी कुन मोड्बट गुज्रदैछिन  बेस्सरी बुझ्न सक्छु । चोइटिएर टुक्रा टुक्रा हुदौ जलिरहेको उन्को कलेजोमा नुन चुक लाउनु जत्तिकै हुन्न र मेरो सान्त्वनाका दुईशब्द
म केही बोलिन एक ट्कले हेरि रहे ती भाब बिह्वाल चेहेरामा भैरहेका निरन्तर पिडाका बर्सात।आखामा आँखा जुधाउन झन गारोठाने म आफुलाइ सम्हाल्दै बाहिर निस्के झुरुम्म भेला भएका आफन्त र गाउले हरुको बाक्लो उपस्थिती भित्र डराएको पीडा र कौतुहलताले भरिएकोआकृती बोकेर मुखा मुख गर्ने गाउले हरुले मलाइ एक टक ले हेरिरहे।

प्राय सबैका आखामा आँसुशुबाय केहीदेखिएन।मलाइ मेरो हर्केको पार्थिब शरीर एक पटक हेर्ने आट आयो पहिला हटाकटा र खाइ लाग्दो हर्के कसरी यस्तो भयो होला।तिनदिन अघि मात्र म सङ्ग फोन मा हासेर बोलेथ्यो कुनै प्रसङ्ग बस उस्ले भनेथ्यो ।
मान्छेको जीवन कतिबेला के हुन्छ को भन्न सक्ला र ?

 म सम्झदै छुु उ जान्दैन्थ्यो तर सत्यबोल्दैथियो हिजो उस्ले बोलेको आज कसरी पुग्यो त सोच्दै म आगन को पल्लोछेउमा तुलसाको मोठ तिर लागे त्यही मोठ को पेटिमा हर्केको लास थियो मलामी हरु चिम्पाट बनाउदै छन कसैल एककोहोरोे सङ्ख फुक्यो मैले एक पटक कात्रो उठाएर उस्को मुखाकृतिको नजरअन्दाज गरे उ मरि सकेको छ तर पनि केही भन्नखोज्दैछ म सङ्ग बोल्न चाहन्छ । हजाररङ्ग भरिएको लेक बेसि सङ्ग मनोमानी गर्दै फुरुक्क फुर्केकेर गाउलेहरुको मन भुलाइदिने हर्के बोल्नै नसक्ने भएछ आफ्ना सारा इछ्छार चाहना हरु बिर्सिएस माटोसङ्ग मिल्न तयार भएछ।।(the last rite after death funeral ceremany)
तर म उस्को मृत्युको रहस्य बुझ्न चाहन्छु ।उस्ले किन यति चाडै लाउ खाउ भन्दा भन्दै अन्तिम श्वास लियो र हामी बट पराइ भयो । म उस्को मृत्युको रहस्य अबस्य पत्ता लगाउने छु

(बाकी अर्को लेख मा)...................

Friday, May 13, 2016






 "कालिको बिहे"

सुधिर बा र मुरली काका साझ पख फलैचामा बसेर भलाकुसारी गर्दैछन।सुधिर बा ले घरी घरी दसमुझा परेको निधर खुम्च्याउदै लामो श्वास फेर्दैछन।त्यतिकैमा मुरली काकाले सोध्नुभो हैन तपाईं किन आज चिन्तित देखिनु हुन्छ ? सधैत हसिलो मान्छे अनेक मनगन्ते टुकाले सबैलाइ हसाउनु हुन्थ्यो के पर्यो र तेस्तो भन्नोस न मलाइ नि ?
 मुरली काकाले अस्कोट को खल्ती बट प्लास्टिको पोकोअनि अर्को गोजिबट सानो सोलि आकारको चिलिम  झिके प्लास्टिक खोलेर चुर्मुर लाम्पातेसुर्ती लाई बिस्तारै चिलिममा भर्नथाले।म नजिकै बसेर हेरिरहे र अचम्ममा परे आज पनि उ बेलाको चिलिम यी बाजेले कसरी राख्या होलान।कौतुहलता जाग्यो तर सोध्ने आट आएन।
सुधिर बा बोल्नु भो हैन तेरो यो चिलिम खाने बानी मलाइ मनपरेन है धुवालेत मानिस लाई सखाब बनाउछ फोक्सो मा असर गर्छ।मुरली काका-हैन के हुन्छ र अब नानी देखि लागेको बानी के छोड्नु धुवालागेला घरका दलिन झन बलिया हुन्छन हैन र।

सुधिर बा फेरि बोल्नुभो हैन छोड यी कुरा आज बिहान साहिला पन्डितका तिर गाथे कालिको बिहेको कुराले निकै दुखेसो गरे पण्डितले त्यही कुरा ले म नि चिन्तित छु।मुरली काकाले चचिलिम हात मा च्यापेर अर्को खल्ती बट लाइटर निकाले त्यो नि कस्तो मट्टीतेल र सलेदो भएको लाइटर बेस्सरी झोस्दै चिलिम सल्काए यतिलामो श्वास ताने कि पेट्नै सबै धुवा झै बिस्तारो धुवा नाक र मुख बट बाहिर निकाल्दै बोले ओहो कालिको बे ?
 धुवा हावामा मिल्नथाल्यो जसरी चैत बैसाख मासमा बिहानी पख कोसि गड्तिरमा पाट लाग्छ अनि उज्यालो को किरण सङ्गै हराउदौ जान्छ।फेरि बोले- मलाईनि चिन्ता लाग्यो म याहा भखरै बसाइ सरेर आए धेरैकुरात जन्दिन तरपनि बढेका छोरी चेली घरबसे चिन्ता कस्लाइ हुन्न र उमेरनि निकै खाइसकेकी होलि हैन ?

समयमा जौ रोपियो भनेमात्र अक्षतृतिया मनाउन पाइन्छ हैनर। यो उमेरमा नि जोई पोइ हुन मन नभए कहिले होला।
कि त्यो इस्त्री हैन र?
मुरली काका को प्रश्न सुनेर सुधिर बा बेस्सरी हास्नु भो र बोल्नुभो के भन्छ हो नाथे खास्साकी केटिहो मैले इनै हातले खेलाएर हुर्काएको।सानामा टिठिली थिइ।अहिले कत्ती हिम्मतिली छे मर्दकोझै साहास आट र कर्यकौसलता देखेर म मख्ख पर्छु कहिले कहि।
यतिकैमा तल्लाघर केसब आइपुग्यो सबैलाइ दर्शन है भन्दै खिस्स हास्यो र प्रश्न गर्यो ।
 हैन आज बा र काका कुन बिसयमा गन्थन गर्दै हुनुन्छ ?

सुधिरबाले बस्ने इसारा गर्दै भन्नुभो हैन पण्डित कि छोरी कालिको बिहेको कुरा गर्दैछौ।

कस्तो केटाभए बिहेगर्छे भन्नेकुरा नि।
ल तलाइ त हम्लाइ भन्दा निकै थाहाछ नि उस्को बारेमा फेरि तलाइपनि घरबारे बनाउन उसैले निकै सहयोग गरेकी हो भन्ने ह्वाइ सुनेको ल भन त कस्तोमान्छे चाहिने हो तेस्लाइ ?

 केसब खिस्स हास्यो र बोल्यो बा यो बिसयमा उसैलाइ सोध्नोस उ अफिसबट आउने बेला भो यहिबाटो आउली मन बिचार्नोस न।
ल उ पर आउदैछे अब उसै सङ्ग कुरा गर्नोस।

लचिलो चाल मन्द मुस्कान थोरै थाके झै देखिने अनुहार मा सजिएकी काली छेउमै आइ र सबैलाइ प्रणाम गरि सुधिर बा ले भन्नू भो हैन म आज तलाइनै कुरेर बसेको तालाइ फरक पर्दैन भने केही कुरा सोध्नु छ।उस्ले सहजै भनी भन्नोस न तपाईं मेरो बा झै मान्छे के भन्न लाग्नु भा हो।
सुधिर बा : हैन हामी तेरो बिहेको कुराले निकै चिन्तित छौ त किन बिहे गर्दिन तलाइ कस्तो केटा चाहिने हो।अब यसै एक्लै भन्दा हामी तलाइ तेरो श्रीमानको साथमा देख्न चाहन्छौ।त पनि अरुले झै माइती आउदा हातमा लालाबाला र साथ मा तेरा राजा सङ्गै हिडेको हेर्न चाहन्छौ।अब तैले जवाफ दिनकर लाग्छ तलाइ कस्तो केटा चाहिनेहो ?
कि बिहेनी न गरि यतिकै बस्छेस ?

सुधिर बा को प्रश्न ले कुनै असर न परेझै सहजै उस्ले भनि तपाइकै आस पास मा हुर्केकी म मेरो बानी धेर थोर तपाइलाइ थाहानै छ।उमेर बड्दै जाद बुद्दी पनि बड्दै गयो।आमा, सासू, बुहारी, र छोरीलाई भिन्नाभिन्नै तराजुमा तौलने बहिरो समाज एक पटक पनि सोच्दैन कि तिनै बुहारी छोरी हुन, तिनै सासू, तिनै आमा,
 छोरी हुदा खुला आकासमा चखेवाझै उड्नेहामी बिबाह पछि मझेरीमा सिमीत हुन्छौ बर्सौ को मेहिनेत,श्रम र लगन पछि आर्जेको ज्ञान सीप शिक्षा साझ बिहान चुलोमा पाक्छ ।हाम्रा शिखर चुम्बी भावना हरु सब्जी प्याज सङ्गै काटिन्छ धुजा घुजा बनाइन्छ।मीठो खाना बनाउनु र सबैलाई स्वोइच्छिन भोजन गराउनु नसोचेको  दैनिकी बन्छ।भन्नोस त सुधिर बा तपाइको बोली र ब्याभारमा एकरुपता किन छैन ?

तपाईं आफ्नी छोरिका सानातिना गल्ति कम्जोरिमा सहजै माफ गर्न सक्नुहुन्छ तर  आफ्नै बुहारिको सानो भुललाइ किन सक्नुहुन्न के तपाइकी बुहारी पनि कसैको छोरी हुन र उनलाइ आफनी छोरी सम्झनु बेस हुन्छ। भन्ननसक्नु कस्को कम्जोरी हो। पतिमाआफुलाइ र आफ्ना सारा खुसीहरु समर्पीत गर्दै म कसैकी दाहिनी हुनु मेरो स्वोभाब भित्र नपर्न पनि सक्छ।
मैले यो भन्न खोजिन कि मेरो श्रीमान लाई म इज्जत गर्दिन मलाइ सन्तान र आफ्नो परिवार तर्फ लगाब रहन्न यी सबैसाजिक रिवाज एक आमामा हुनुपर्ने सुगुण हरुलाइ समेट्दै पनि आफ्नो लक्ष्यचुम्न सकिन्छ नि।
 मेरा सकारात्मक भाब समाज प्रती परिवार प्रती रहने उत्तरदाइत्व लाई अबलम्बन गर्दै।मेरा हरेक सहि कदममा साथ दिने त्यस्तो केटा खोज्नोसन  म बिहेगर्न का लागि तम्तयार छु।
कालिको कुराले सुधिर बा मुरलिकाका नाजवाफ भए केसब फिस्स फिस्स हस्दै बाटो मोड्यो।
साझ निकै पर्यो सुधिर बा र मुरली काका सुनी रहे।
कालीअफै बाटो मोडि सबै आफ्नो बाटो लागे।

घर पुगेर घरायसी खानपान सकि बिस्तरामा पल्टेकी काली लाई घरी घरी सुधिर बा को कुराले पोलि रह्यो सोची चिन्ताले अनेक बाहाना मा कोल्टे फेरिरह्यो।बितेका दिनहरुमा फर्काउदा एकमन ले भन्यो म यो घरमा धेर भाको त हैन नि फेरि आज सम्म मैले आफ्ना लागि आबस्यक जीवन साथी किन खोज्न सकिन अरुका कुराले झस्केर आफ्नो भबिस्य को चम्किलो तस्बिरमा लागेका धुलाका कण पुस्नु पर्ने।फेरि सम्झन्छे।आफ्नै मन लाई प्रस्न गर्छे।

समय कहिले परिबर्तन हुन्छ र दिन समय महिना बर्स बराबरी चलिरहन्छन।बस त्यस्लाइ त आफ्नो सोच भाबन र दैनिकी ले बदल्ने हो मैले यतिका बर्सलाएर आर्जन गरेको दक्षता कौसल यी सबै कुरामा मेरा शुभ चिन्तक आफन्त साथी भाइ सबैले अबिछिन्न साथ दिनुभो त्यस्को मत्लब त यो हैन अझै म उहाहरुकै सुझाबमा मलाइ लिन गरौ मलाई बा आमा ले दुख र सास्ती भोगेर शिक्षित बनाउनु को मत्लब यो पनि त हैन नि मेरा लागि कस्तो केटा चाहिन्छ र त्यो अरुको दुखाइको बिसय बनोस।आफै दक्ष बनाउने र दक्षताको फल लिन खोज्दा मनमानी गरि भन्ने समाज आफन्त सङ्ग अलिकती रिसाउछे। फेरि सोच्छे यस्का लागि पनि हिम्मत गर्छु कि कस्तो मानिस सङ्गको सहयात्रामा मलाइ मेरो भबिस्यले सहजता महसुस गर्छ र म सफलबन्न सक्छु त्यो मेरो निर्णयको कुरा हुनपर्छ। 

आखीर म बजारमा बिज्ञपन गर्न राखिएको सेम्पल पनि त हैन।कोहि मलाइ एक झलक हेरोस अनि ठिक छे भनोस र म उस्कि जिबन साथी बनौ।मलाइ त श्रीमान भन्दा पनि माथीको सथी चाहिने हो जस्ले जीवन यात्रामा सहयोग गुर्याउन सकोस आजभोलि त अड्चन फुकाउने भन्दा बाटोकाट्ने मानिस को भिड धेर देख्छु।हामी महिला हरुलाइ मागमा एकधर्को सिन्दुर भरेर चौकाको दासी ठान्ने  पुरुसार्थि लह्ड बिमेलको रिति र जबर्जस्ति गरिने कठोर प्रेम भित्र यातना सिबाय केही छैन।फेरि जात भात ठूलो सानो कागजमा सिमित समानता याबत कुरा कत्ती कत्ती आफुलाइमनले खाएको मान्छे को नालिबेली सुन्दा बा आमाको मन दुख्ने समस्या अरुले सहि भन्दा ठिक मान्ने कि आफ्नो मन ले ठिक भने सहि अनेक प्रश्न को थुप्रोमाथी उभिएर पनि एक असल साथिको सहयात्र अबस्य आउला भन्दै निदाउने कोसिस गर्छे।......

Saturday, April 23, 2016


     "गजल"
प्रत्येक घरमा  बुहारी हेपिन्छ्न सधैं
मुखमा राम बगलीछुरा देखिन्छन सधैं

अबुझ भनौं या मूर्ख  समाज हुँदो रैछ
दाइजोकै नाउँमा गला रेटिन्छन सधैं

यहाँ कस्तो हो जमाना भनी साध्य छैन
नारीकै घटना अखबारमा लेखिन्छ सधैं

घर चुल्होमा ब्यस्त छोरीको जीवन
यहाँ छोरो भने भट्टीमा भेटिन्छन् सधैं

बिनोद रिमाल ,
झापा

Friday, April 22, 2016

     

 " तिमी र म "
मेरो रिवाजले छाती छिचोल्ने गरि गाढी दिएका किला हरु अनि
श्वास फेर्नै गाह्रो पर्नेगरी बाधिदिएका दाम्ला हरु चुडालेर
म एक नया सन्सार र नया गाउको खोजिमा लम्के।।

जुन गाउँ आफैमा तेस्तो स्वोच्छ हुनेछ।
जुन गाउँ साच्चिकै नेक र उच्छ बन्नेछ।।
त्यो गाउँ स्वोर्ग हरुको पनि स्वोर्ग हुनेछ।।

            मेरा पुरातनवादमा मैलाएका कैयन अड्चनहरु पन्साउदै म त्यतै तिर लम्कदै छु।पृय के तिमी मलाई हर्पल साथदिन सक्छौ नि हैन।

घरको मझेरी अनि चुला र चौका मा मात्र हैन।
सिमित अबसर अनि एक मौकामा मात्र हैन।।
भोक, तृष्णा मेटाउने तृप्तिको खिचडि मात्र है।।
सन्तान उत्पादनार्थको साधन मात्र हैन।।
ईतिहास उल्टाउने शस्त्र बन्न चाहन्छु।
रुढिबाद बदल्ने अश्त्र बन्न चाहन्छु।।
निरङ्कुसता ध्वोस्त गर्ने एम्बुस बन्न चाहन्छु।
बिमेलका नीति र सत्ता बिरुद्द उभिन चाहन्छु।।
एक साहसी योद्धा भै अघि लम्कन चाहन्छु।।
के तिमी मलाइ साथ दिन्छै नि हैन।।

म अनि तिमी समग्रमा हामी बनेर छेड्ने छै बिसङ्गतिका अल्गा होचा पहाड हरु।
सम्याउने छै भ्रस्ट हरुले बनाएका चोभारे डाडाहरु।
के तिमी मलाई साथ दिन्छौनी हैन।

म दोबाटोका भ्रम हरु नियाल्दै
तिखा काडाहरु पन्साउदै
चोइटाएर पत्थर हरु
फटाएर बादल हरु
समानताको निलो आकाश देखाउन चाहन्छु।।

साटेर माया श्रमी हरुको
बन्नेछ गाउँ सुशील हरुको
हुनेछ सहर क्रान्ती र दर्श्न हरुको
बन्ने छ नहर सुख्खा खेत हरुको
बन्ने छ बगर चिस्यान र फुलहरुको
म हात मा हत मिलाउदै तिमी सङ्गै
साथ मा साथ भै हर दिन सङ्गै।
  विभेद का बिरुद्द
नसा नसामा जागर भरेर
परिबर्तन का खातिर बिश्वो शान्ति का खातिर
अघि लम्की रहनेछु के तिमी मलाइ साथ दिन्छौ नि हैन ?
जागरुक मृत आत्माका खातिर
अनिकाल मा सहकालका खातिर
खाली बदन एक झुम्रोका खातिर
फैलाउन चेतनाका सन्देसहरु
जलाउन मरेका लास हरु
म तिम्रो साथ चाहन्छु के तिमी मलाई साथ दिन्छौ नि हैन ?

तिमी र मेरो सहर म र तिम्रो सम्योगान्तमा
थप्नुछ बिस्वासको घर बन्नेछ सुन्दर महल
चिर्नु छ अँध्यारो हटने छ बादल बाट्नलाइ उज्यालो अनि तिमी र म समग्रमा चाहन्छौ आमूल परिबर्तनको सङ्खघोस गर्न।
सच्चिनै तिमी मलाइ साथ दिन्छौ नि हैन ?

Wednesday, March 30, 2016

     

   " माया हराएको मन "
 पात्र "मन" हो।कतै नलागे आफ्नौ दु:ख मा दुखि हुने तर कतै लगाइदा अरुको खुसिको लागि आफू रुइदिने अनि अरुको पिडामा सङ्गसङ्गै चस्कीरहने यस्तै उरन्ठेउला हुदारैछन खाट्टी मान्छे का मन।
                            कहिल्यै भेट्दै नभेटेको मान्छेलाइ सम्झेर बर्सिन्छन परेली देख्दै नदेखेको रङ्गमन्च बाहिर यहित हो नि आज भन्दै लोभिन्छन आखाहरु।अन्जान आवाज हरुले नै एकतृत गरिदिन्छ र शब्द भित्र रुमलिन्छ मन।हासी दिन्छ,रमाइ दिन्छ, भावना सङ्ग खेली दिन्छ,बच्पनाझै टाढै भएर नजिकिन्छ मन।अब्याभारिक भएरैपो होकि बिना स्पर्श तन भरी खेल्छ मन। कहि एक दिन सङ्गै पाएर उस्लाइ सन्सार जितेको सम्झन्छ मन त कतै टाढिने दिन नजिकिदै गर्दा बिना पानीको माछ झै तड्पन्छ मन।जसरी जहाँ दुखे सुखे पनि इ सबै मान्छेका मन।।
मान्छे पिच्छे फरक मन।
मन फेरे अर्कै माया।।
माया हुदा भिन्न यात्रा।
यात्रा गरे फरक गन्तव्य।।
गन्तव्य भेटे छुट्टै सोच।
सोच भित्र अचम्मको अन्त्य।।


बेलुकी पख अफिसबट निस्कन्छ।घरजाने सोच मा छ।हिड्न खोज्छ अलि असहज लाग्छ।थाकेर हो कि मातेर लर्बरिएझै न छेउ न भित्तो मुरली सरि एक मुठिको जिउ चिया पसल सम्म कसरी लौजाउ बोझिलो बन्छ मन। हुनत आकार जत्रोभएपनी सबैको आआफ्नै बोझ हुन्छ।कोसिस नगरी त चिया पसल सम्म पनित नपुगिएला जसरी नै पुग्नै पर्यो कोसिस गर्छ बिस्तारै पाइला लम्काउछ।चिया पसल को छेउमै पुग्यो कम्मर मा हात राखेर उभियो सुस्केरा हालेझै गर्यो।पसलभित्र चियाको चुस्की लिदैगरेका एक दुई जना ले पुलुक हेरे वास्ता गरेन।चैतमासको जोसिलो हुरिले छेउ लाउलाकी जस्तो डाडाभाटा सर्लाक्कै छुट्टिने शरीर बेन्चको एक छेउमा थचक्क बिसायो र बोल्यो सानो स्वोरमा दाइ चिया दिनुन।अनुरोध गर्यो।केही बेरमा चिया आयो कप समाउदै अल्छिगरेझै आफुतिर तान्यो।पिउन मन नै छैन भने के मागिरा नि।पसले दाइले भन्नू भो।फेरि बोल्यो हैन पिउछु नि तातो छर पो।फेरि पसलेदाइ बोल्नुभो हैन चिया तातो नभएर के तातो हुन्छ त कि चिसो चिया दिउ।उ बोलेन चुपचाप बस्यो केही बेरमा कप उठाउदै चुस्की लिन खोज्योर आखालाइ पर हेर्यो फुत्तकप टेबलमा राख्यो फेरि एक फेरा हेर्यो।पर बाटोमा एक जोडि बैसालु मन यतैतिर आउदै गरेको देखेर रैछ।नियाल्यो फुर्तिलो मन एक अर्को को हात समाउदै हासोको लहर छर्दै मन्द सिरेटोको सर्को ले कालो र लामो  केस उडेझै फुर्तिलो हिडाइमा थोरै कर्केनजरले एक अर्कालाइ हेर्दै खिसिक्क हास्दै आफ्नो गन्तव्य भेट्ने सोचबोकेर माधुर्यता लाई साथ लगाइ कसैको वास्तैनगरी हेनिरहेको जोडि।

उ एक फेरा झस्क्यो मनभरी भयो कुडिएको मन भरी नअटेर उस्का याद हरु आखाभरी क्यामेराको रिलझै घुमिरहे।"सम्झ्यो मनमनै भन्यो कास मेरिउनी म सङ्गै हुन्थिन"आफ्नो मन चोरेर हराएको स्मृतिको दुस्मन मायाका याद हरुमा आफैलाइ बिलिन बनायो।

त्यो एक समय उस्लाइपनि केहीकुराको कमि थिएन।हरेक प्रहर के गर्दै हुनुन्छ,तपाइलाइ कस्तो छ,के खानुभयो,कहाँ हुनुहुन्छ, जस्ता अनेक प्रस्नका उत्तर हरुको पाजो मिलाइ उनिलाइ जवाफ दिदै आफ्नो दैनिकीमा रमाउने उस्को मन हराएको मनलाई सम्झदैमा डराएर पिडामा कापी कापी आफुलाइ उजाड बनाउदै छ। उ आफ्नी हुन नसकेको  मायालाइ सम्झेर मर्माहत हुन्छ।र आफैलाइ प्रश्न गर्छ।हैन मलाइ खुसी देख्दा किन रिसाएउ र दैब मेरि उस्लाइ किन म सङ्ग टाढा गराएउ।किन म रमाउदा हास्दा खेल्दा तिमिलाइ के असर भयो र आखिर सन्सार त सबै हासी खुसिनै छ।यस्तै यस्तै।फेरि आफैलाइ सम्झायो।खै बिधिको बिधान होला न टार्न सकिन्छ न रोक्न नै।

चिया सेलाइ सक्यो वास्तै गरेन खाउकि न खाउ भयो।बिगत लाई सम्झदा परेको बर्शातले उस्को मनमा अटनै नसक्ने भेलको सिर्जना गर्यो नचाहदा नचाहदै पनि लोककै सामुन्ने मनसबै हिलाम्मे बनायो बाढिको बहाबले आत काटिएर आफैलाइ थेग्न नसक्ने ढिस्का हरु साना ठुला चट्टान हरु काठ झार पात सबै मिसिएर आए अनि पालैपालो दफार्दै चोट छोड्दै जान थाले जसो तसो फड्किने  कोसिस गर्यो रुझेको धमिलो मन बोकि किनारासम्म पुर्याउन छुट्टीएका मनरुपी बिस्मृती लाई समेट्नै नसकेर आफैलाइ बगायो।

फेरि सम्झ्यो कत्ती सपना साटेकी थिएउ।कुरै कुरामा तिमी उत्तिनै रमाएकी थिएउ।मैले त्यतिनै धड्कन भित्र लुकाएको थिए।तिमिले झनै आखाभरी सजाएकी थिएउ।हेर तिम्रोमन मेरोमन सङ्ग अझैबोलिरहन्छ।नदेखेर तिमिलाइ आफैसङ्ग हार्छ।भन्ने गर्थेउ नि तिमी "मन बिसाउने सितल चौतारी हो माया अन्योलयुक्त समय र बितृश्णा लाई सुनैलो भबिस्य तिर मोड्ने सन्जोग हो बन्धन"।तिम्रा हात मा हात मिलाउन कत्ती लामा लामा उकाली र अत्यास लाग्दा ओराली हरु पार गरे कहिले हरेस खाइयो त कतै बेस्सरी थाके झै भो तिमी एकपल रिसाइदिदा जिउभरी पसिना भयो आफ्नै सर्टको फेरले पसिना पुछे।खोचिला र उजाड झै लाग्ने घुम्ती हरुमा टसक्क बिसाउने सितल फलैचा किन बनाउन भुलेहोला सम्झे।कतै तिमिलाइ सङ्ग्सङ्गै हिडाउने सोचमा तिमिले घुम्ती छिचोल्न न सक्दा तिम्रा हात समाउदै म सहाय बनेथे।कतै तिमी सुकेर प्यासी हुदा त्यही तिर्तिरे धाराको चिसो पानी ले प्यास मेटाएथे त कतै पानी नपाइ आहालको तातो पानी मा डुबुल्की मार्दै ओठ मुख सुकेथे कहाँ सजिलै तय भएथे र पृय तिम्रो मन सम्म को यात्रा।

अग्गेठमा चिर्पट सल्किएर अङ्गार बन्नै लाग्दा अगो निभ्ने डरले ठुटा झोस्दै गर्दा एक झिल्को फिलुङ्गो पाखा लाग्यो कतै पोल्ने हो कि भनी डराएको मान्छेको मन जितेर तय गरेको यात्रा आखिर तिमी खरेटो बोकेर छेउ आउदा सम्भब भएथ्यो।सङ्कालाई बढार्न सिपालु तिमी मन भित्रका कोइला हरुलाइ कसिङ्गर लगाउदै धुल्मुले दलान लाई रातो माटो र गाइको गोबर ले लिपेर चिटिक्क पारी अन्तर आत्माको मझेरि सङ्गै घरलाई झुल्केघाम भन्दा पहिला नै सिगार्ने कोसिस गरेउ पृय यहित थियोनी तिम्रो मन ले मेरो मन लाई आफ्नो बनाउने सुरुवात।

यो मन त्यो मनलाइ घरी घरी सम्झाइरहन्थ्यो म नजानेर कहिले गलत पनि बोल्छु रिसाइदिन्छु।तिमी म सङ्गै रहने प्रण गर।भेट नहुन्जे भेट भएसी जे गर्छ मायाले गर्छ।समयले दुई किनारालाइ पनि एक बनाउला कुनैदिन जुनदिन नदिले आफ्नो दिशा मोड्ने छ र बर्सै ताप मा खर्केर पर्खिरहेका बालुवालाइ चिस्यान बनाउने छ।तिमी किन अत्तलिन्छेउ दुई मुटु एक मन हुने दिन आउलानी कहिलेत।अनि त्यही बेला धेरै दुख सुखका कुरा गरौला मनका मैला हरुलाइ हासो खुसी मा बदलौला।कत्ती प्यारा छन तिमिले बोलेका वाक्यहरु हरेक शब्दमा मिठास भरिएर आतभरी लुकेका छन।न आवोसन भन्दा पनि तिम्रो याद्ले अफै ढोका खोलेर दर्शन  गर्छ मनको।अझै भनौ भने बोलिको अन्त्यमा तिमिले निन्याउरो उच्चारण मा भन्ने "बाइ"कसरी भुल्न सक्छर यो मन।

त्यही साझ त हो नि मीठो बोलिमा बाइ भनेर छुट्टिएकी तिमी भोलि बिहान कतै हस्पिटलको बेड्मा थिएउ रे सुनेको  मैले संचित र बग्रल्त यादहरु सम्हाल्न नसकी तिम्रो मुटु धुजा धुजा भयो रे खै किन त्यति कम्जोर मुटु बोकेर यता आएउ तिमी।जीवन को अन्त्य सम्मसङ्गै लैजानु पर्छनि कतै थाके भनेपनी छोड्न पाउनेछैनौ नि मेरा हातहरु भन्थेउ।म चाहेर तिमिसङ्ग एक पल पनि छुट्टिन्न भनेउ।यात्रा भरिका तिता मिठा अनुभव सम्झनामा सिमित बनाइ चटक्क अस्ताएउ।तर यो मन पर्खिरहेथ्यो बिहानी मिर्मिरेमा र भन्दै थियो - रुप सिङ्गारेर मेरो दिर्घायुकोलागि मन्दिर गइ वर माग्ने आसा मा अबिर अक्षता र फुल सहित को थाली लिइ बाटो लागेकी तिमी कहिल्यै फर्केर आइनौ।आशा बोकेर मन भरी म  पर्खिरहे उनको मुहार मा सजिएको उल्लहस निधारको रातो टीका मलाइ प्रशाद दिन नजिकै आइपुग्दा को एक प्रेमिल बहाना अनि त्यही तिम्रो सर्माइलोपन  सङ्ग लुकेको एक झल्को खुसीलाई नजिकैबाट नियाली आफ्नो सुनौलो बिहानीको सुरुवात  गर्न तम्तयार मन अझै आशुमा तैरिरहेका धमिला नानीहरुले कोसौ टाढा क्षितिजमा देखिने बिन्दु नियाली रहेछन।तरपनि नदेखेर त्याहा तिम्रो आकृती झस्केर भन्छ मन त्यो बिन्दु हो र त्यो त परिबर्तित चट्टानमा हुने प्रकाश को परिबर्तनहो।
त्यो कसरी हुन्छ बिन्दु।त्यो त मिराज पो रैछ।
सम्हाल्छ आफैलाइ त्यो मायाम बेहोस भएको मन र दुखी बन्छ।अन्त्य नभएको बाटोमा पाइला चाल्यो पीडाभित्रको राप मा आफैलाइ सेकायो।कठ्याङ्गृदो चिसोमा पनि पसिनाले बदन भिजायो।जुरुक्क उठ्यो हिड्न खोज्यो नसकेर पाइला चाल्न छेउ भित्तो लर्खरायो।
"हो यस्तो बेस्वाद को हुदो रैछ मायामा खुसी हराएको मन"

Monday, March 21, 2016



कविता महोत्सब मा भाइ बिनोद रिमालको
"कबिता"
हावा भरेको बेलुन 
जस्तै हो कि कसो यो 
जिन्दगी 
तराइको मैदान देखि
पहाडमा नपुगी आरामता 
खोज्दै 
अनगिन्ती  चाहनाको बिचमा
 मेरो पनि रहर कस्तो??
आजभोली प्रिया  
भएका छन्!
अनगिन्ति रहरहरु मलाइ
 चिनीसकेका छन रहर हरु
कति बेला टुट छ 
यो भरोसा 
 नचाहँदा नचाहँदैपनि 
दुष्टहरुले. . .
आमाको ममता लाई 
भुलेर अरु कसैको अंगालो
मा कसिएर यहाँ संसार भुल्ने
भोलिलाई बिर्सिएर आफ्ना भाबि 
कलिला सन्तानलाई कुल्चिएर
कसरि उसले बताउला र दैब 
आमाको ममता अनि बाबाको स्नेह 
 अनि परिभाषा सहित. .
जिन्दगीको मैदानमा उत्रिएर 
यात्राको क्रममा भोलि 
उसले हजारौं पाइला
 अघि सारेपनि
उस्कै ब्यबहारले 
आफै लाई पछारेर 
आफ्नै आत्मालेपनि धिक्कार्न 
सक्ला
थोत्रो सपना बोकेर अगि 
झोल! भिरेर हीडदा पनि
समय को अगाडि हारे पछि
लाचार भएर जिन्दगी सङ 
हार्नु पर्दा यहाँ 
हावा भरेको बेलुन 
जस्तै हो कि कसो यो 
जिन्दगी

बिनोद रिमाल
झापा नेपाल

Friday, March 18, 2016

 


 " भाइ बिनोद रिमाल का गजलहरु "
  " गजल "
उनी संग प्यार लगातार भएको छ ।
अब यो मुटुपनी समझ्दार भएको छ ।

कस्तो माया बस्यो बस्यो एक भेटमै ।
सारा दुनियाँनै आज लाचार भएको छ ।

पक्कै डाह लाग्छ होला हौ कसैको।
गोप्य माया आज अखबार भएको छ।

चोखो माया बुझिन्छ पल भर मै कसैको
तर पनि माया सधैं ब्यापार भएको छ ।

भैगो एकछिन छडिदिम यो दुनियाँ लाई
तिमीबिनाको जीवन कस्टकर भएको छ ।

"बिनोद रिमाल झापा"

  

Thursday, March 17, 2016


"मैले नपढेको किताब"
उ गज्जब को मान्छे।कसैले फिस्स हासेर दुई शब्द बोलिदीए मख्ख हुन्छ।कहिले त्यही किताब लाई सिराने लाउछ कहिले पर सम्म सुनिने गरि भट्याउछ।मग्न हुन्छ किताबी हरफ हरुलाइ कण्ठस्त बनाउन मै।कहिले कस्को जिबनी पढ्छ कहिले कस्का कथा।कोची कोची भरिएका किताबी हरफ हरुलाइ सम्झन्छ।कहिले कहि त स्वोप्नी मा पनि चिच्याउछ।कुनै शब्द हरुले उस्लाइ मन सम्म चिसो लाउछ।एक टक ले सोची रहन्छ र पुग्छ शैशव काल तिर कत्ती सुनौलो झै लाउछ।घोटी घोटी बार्ह खरी पढने दिन।प्रस्ट मात्रा फट्कार्न नसक्दा थर्थर कापेका ओठ हरु।"र" अनि "ल" एकै,"त" अनि "थ"को सम उच्चारण गर्ने कलिला मस्तिष्कमा आज कुन शब्द छैन तर पनि केही भुलेझै खोजी रहन्छ।एक मातृत्वो शब्द को अर्थहरु लेखिएको यस्तो किताब।

"आमा" स्नेहले भरिएको आफू मरेर पनि "दिर्ग जिबि भब" भाब गुन्जिरहने अबाक तर शब्द हरुको शाब्दिक अर्थ ले भरिएको।"मुक" तर संसारका सबै जटिल प्रस्न हरुको उत्तर समेटिएको।र उस्का बाहिरी दृष्टि हरुले ठ्म्याउन न सक्ने एक यस्तो किताबि अपुर्णता बोकि भौतारिन्छ।काहा खोजेन र उस्ले त्यो किताब गाउको "पाथिभरा पुस्तकालय"धायो।बजार को "हलेशी पुतक पसल"गयो।सहरको "श्री पशुपतीनाथ परातात्विक सङ्ग्रह " हेर्यो।अनि बिश्वो का उत्कृस्ट पुस्तक सङ्घ्रालय पुग्यो।"famous libraries in the world" "james madison mamorial"and "Beinecke librarie" तथा "Royal librari" हरुमा पाइने उत्कृस्ट पुस्तक हरुका पन्ना पन्ना हेर्यो।अखिर कहि नापाइ तिम्रो नख दर्शन को उत्तर उस्को आधार डग्मगायो।आफुले जित्न नसकेका संघर्स का ठेसिला थुम्का हरुमा हरेश खायो आफ्नै स्पन्दन भित्र चिहायो जाहा तिम्रो तस्बिर पायो अनि खुसी हुँदै नियाल्यो आफ्नै शैशव काल जाहा साझ, बिहान, मेला, पात ,घाँस दाउरा,घर ,पधेरीमा पर्मिली देखिने आमाको  ढुनुमुनु भित्र आफुलाइ अबाक बनाउने शब्द हरुको जवाफ पायो।
सम्झ्यो एक बिहान पधेरे हरुको गफ मा आमाले भन्नू भो " मानिस हरु फुल चोर्छन र गुण छोडेर हिड्छन।फुल चोर्न के गार्हो छर गार्हो त चल्ला काड्न हुन्छ।जतिबेला गुण चाहिन्छ"।
फलेका चामलको पोको बोकि बजार सम्म पुगेउ बजारे मोल मा साटेर पैसा घरका सानाको चिची,पापको धोको मेट्ने तिम्रो इच्छा।अघाएर साना लाई पुर्याउदै ठुलालाइ, कसुडी खाली भएको पत्तै पाइनै खाली पेट लिइ मझेरी मा पल्टिएउ।झिस्मिसेमै उठेर भरी पानी, लिपि घर, दुएर माली गाई, जोरि आगो,तताइ दूध, बटेर सबैलाइ.पटुकिमा थोरै बोडि को बीउ राखी गम्छा को केधेलो मा मलाइ हालि रित्तो डोको समाइ वारि तिर लागेउ।उकुस्मुकुस हुने मकैबरी भित्र बाफिदै रोप्दै थिएउ बीउ म रोइ दिए छु। छेउ तिर गएउ र मेरा अनुहार का पसिना पुछि दिएउ।आँखा मा बेस्सरी पर्ने घाम लाई हत्केला ले छेकी दिएउ।पर एक छेउमा मकै लाई उकेरा लाउदै तिम्रो ठुले नियाल्दै थियो।उस्ले बुझ्यो होला मैले भुझ्न सकिन।किन यस्तो गरेउ।हाम्रा  मुहार मा खुसी छर्नकै निम्ति पनि कठोर व्रत झै लाग्ने श्रम कत्ती बेर मलाइ बोकिरहदा नथाक्ने तिम्रा काध।हत्केलाले घाम छेकेर एक अर्थ बोलेउ आफू कत्ती थाकेको किन होस।सधै अरुको भलो चिताउछ मानिस।एक दिन हतेला ले सुर्य अबस्य छेक्नु तिमि "जतिबेला हजारौ मानिस को भिड मा तिमी एक आस्था बन्ने छौ।तिमिले हल्लाइ रहेका हात हरु सबैले नियाल्ने छ्न र आफ्नै सन्तान झै माया गर्ने छन।आमा तिमी यहि भन्दै थिएउ।मैले पढन भुलेछु तर तिम्रा ठुलेहरुले  पढेछन र उनिहरु अज तिमिले भनेझै छन।

घरकी जग मात्र कहा हौ र तिमी हर सस्कृतिकी संरक्षक थिएउ भदैरे भेल लाई वास्तै नगरि छोरी हरुलाइ "तिज" मा लिन पठाउथेउ अनि आना कानी गर्दा ठुले ले तिमी सम्झाउथे "परिवार को पहिलो सदस्य नै भाबी सन्तती को मार्ग दर्सक हुनेछ" त्यसैले तैले सबैलाइ समेट्नु पर्छ अहिले झै लाग्छ।त्यही बेला त हो नि तिमी निकै खुसी थिएउ।सुकुल बिछ्याइ दलान मा लाग्ने बेलुकी को पहारिलो घाम ताप्दै गर्दा आफ्ना छोरी हरुलाइ सङ्गै राखी सुम्सुम्याउदै थिएउ दिदी हरु तिम्रो काख मा सिर अढाइ मख्ख पर्दै हासे अनि रोए  पनि मलाइ अनैठो लाग्यो।बुझ्न सकिन।बर्खे भेल लाई पन्साउदै तिमी सम्म आइपुग्दा र तिम्रो काख मा रम्न पाउँदा समयलाइ जितेर तिम्रो एक झल्को खुसी नियाल्न पाउँदा हुन सक्छ तिनीहरु रुए अनि हासे।
तर उस्ले बुझ्नै सकेन।।
भखर टुकुटुकु हिड्ने उ तिम्लाइ कतै नदेखी रुइदिदा टुप्लुक्क आइ पुग्थेउ टपक्क टिपि काखी च्यापी पारी हिमाल देखाएउ कत्ति पटक रानिबन देखाएउ कहिले खर्क हरु औलाएउ।त कहिले हाउगुजी को कुरागर्दै आँशु पुछदै थमथमाएउ।साच्चैनै तिम्रा अबिचलित औलाइ हरुमा छुट्टै सङकल्पका अक्षरहरु कोरिएको थियो तिमिले यहि बन पाखा सङ्गै मलिलो माटोको सायामा मेहिनेतले कहिले नथाक्ने पौरखी सन्तान।अनि यहि प्रकृतिले मानिस सङ्ग लाउने मितेरी को कुरा बुझाउदौ थिएउ।अनि यहि आल्सि मानिस हरुपनी छन तिनिहरु सङ्ग जोगिन सिकाएथेउ।हो यहि निसानामा रचिएको तिम्रो किताब मैले वास्तै गरिन छु।

बिना बाबुको छोरोमा गुरुकुल शिकाइ को शुमार्गी शब्द शिक्षाको ज्योती बनेर चेतना को जग बसाल्छेउ र हामी उसैका अब्याय हुन्छै।थाहा छैन मानिस हरुले तिलाई मैलो देखाउन फलैचामा कतिवटा बिडि सल्काए तिमिले वास्तै गरिनौ आफ्नो सन्तान को भरण पोसण मा लागिरहेउ।र उस्लाइ त्यही समाजको  पर्याया बनाइ छोडेउ हो यहि दृढता भित्रको तिम्रो सोचाइ अनि आफू दुखेर संसार खुसाउने मनमानी तिम्रो "आमा"मैले पढन भुलेको तिम्रो किताब।
एक साझ केही बेर तिमी हराएएउ।अनि फेरि देखिएउ।आउदै गरेकी हातमा सानो कपास को बिरुवा बोकेर, जुठेल्ना को मलिलो माटो खोस्रेर त्यस्लाइ रोपेउ अनि थोरै पानी हालेउ त्यो बुटो अझै बाची रहेछ हरेक मास मा फुलि रहन्छ,र त्याहा कपास पल्छ।उतिबेला तिम्लाइ सबैले गाली गरे "आमा पनि विश्राम गर्नु नि के दुख गरिरा"तर हैन रैछ आज त्यही बुटो हरेक माश फुल्छ अनि त्याहा कपास फल्छ।अनि त्यही कपास ले तिम्रा ठुली हरु बत्ती कात्छन हातसरो गर्छन।तिमिले बनाएको रातोमाटोको को दियाघर अनि तिमिले छोडेर गएको तामाको दियो दियाघरमा अझै उस्तै छ छेउमै तिमी झै बोलीरहने तिम्रो सुन्दर तस्वीर जिबन्त छ।अनि तिम्रा ठुली हरु तिम्रो सम्झनामा साझ बिहान दियो जलाउछन।हुन सक्छ तिमिलाइ पढेर होला तिम्री ठुलीहरु आज तिमिझै छन।तिमिलाइ नजिकैबट पढेर होला।साथै ठुले हरुपनी मख्ख छन आफ्नी प्यारीमा तिमिलाइ पाएर होला।
आमा उ आज बल्ल बुझ्दै छ तिमिले कपास रोप्नुको रहस्य।उ आज पल्टाउदै छ पानाहरु अनि उल्थाउदैछ अर्थ हरु तिमिले छोडेर गएको किताबी शब्द हरुका:-
त्यसैले उ भन्दैछ आज भुल बस मानिस हरु तिमिलाइ एक पटक सम्झन अल्छी गर्छन।तर उ तिमिलाइ हरेक प्रहर स्मरण गरि रहने छ अनि पडि रहने छ तिमिले छोढेको स्नेहले भरिएको ज्ञान रुपि शब्द हरुको सङ्गालो।
"उस्ले पढ्न बिर्सेको किताब"

 

Friday, March 4, 2016


    "सुनाखरीको बस्ती"
टेकेर मेरो पल्लबी क्या नाचेकि बनकली
उछृङ्खल कति तिमी यो बस्तीकि ए रति।
नबै रङ्ग बोकि डाफे यता मारुनीझै मयुर।
भाका फेर्ने  छहरा अनि सुर भर्ने हो कोयल।।

समथर बस्ती माथी लम्पसार छ उस्को बदन बाटेर खुसी हासेको छ प्रकृति।अनेकभित्र उ एक समेटेर गासेको छ एक आकृती।मेरो देश
               "नेपाल" 
रहेर अटल त्यो हिमाल नियाली रहन्छ एकनास झिमिक्क हुन्न्न उस्का आँखा जस्लाइ स्फटिकता दर्साइरहनु पर्दैन।हरेक मौसम हरेक प्रहर नियालिरहन्छ।उ एक नेपाली सेरोफेरो।।

त्यही ट्याम्केलाइ गिज्याउदै "दराज" नियाले श्रीअन्तु डाडा बिहानी सुर्यलाइ सपूत सम्झदै कोक्रोमा खेलाउदै ताते ताते गराउदौ सबैलाइ मिर्मिरेको सङ्केत पठाउने अन्तु मस्त अधेरिमा रमाउने जुनकिरिलाइ बिर्सने सन्देस दिदै।भोक प्यास भुली एक नास तृप्त स्वोप्नी सङ्गै मन्द भै आफुलाइ भुल्ने चराचर जगतलाइ एक दम्भ देखाउछ इ हेर त मसङ्ग तिम्रो आज छ।कत्ती कठोर न भै सधै दयाबानझै उ पस्नछ एक राप जस्लाइ सबैले पर्खिरहन्छन।एक झुल्का घाम।।
यता इलामे बगानका चियाका बोट हरु पर्खी रहन्छन।उसै।
समथर थुम्का हरुमा एकनास बिज पोखेर पाखा भरी रहरले खेल्दै वरिपरि रमाएर आत भरी।एक झल्को नहेरी तिमिलाइ मान्दैन मन पाहारिलाग्दा तिम्रा घतिला  बुटा।पधेलो को वास्तै नगरी हुर्की रहने तिम्रा पल्लबी हरु।
बिहानी को चुस्की बन्न आत्तुर मुना हरु आफुलाइ दुखाएर मानव हरुको प्यास मेट्ने  मिलेका तिनपाते इन्द्रेणी मुहार हरुलाइ खुसुक्क पस्केर मोह भुलाइ दिन्छौ।आँखा हरुलाइ यत्र तत्र प्रकृति।
उता आतुर देखिन्छ ट्याम्के सुकुसुमार अकल्पनिय आफ्नो पिठ्यिउ देखाउन।एक उच्चाइ झै नियाल्दा नागेली फेरोलाइ टमक्क पटुकी कस्दै गजक्क हासेको ट्याम्के अनुपम शृस्टिको अबर्णनिय आभास।सेतो गुरा मा सप्को हाली लालिगुरासको फुर्की लगाइ बेमौसमी झै मास नहेरी निर्लज्ज सानो ढुङ्गाको खोपी लाई जननी बनाइ खिस्स फुलिदिने सुनाखरी छेबौ मा भृग रुपि भौ लजाउने पाचऔले र कुरिलोले बैसालु भै खुसि बोकेर ठुली ठुलि गरिरहन्छ सगरमथा लाई।

हिमघारि को कधेलो मा गजक्क हुँदै "बुद्दम सरणम गछ्छामी" धुन मा मग्न.नाम्चे हजारौ बौद्धगुम्बा अनि मनोरम प्राकृतिक सौदर्यता ले सजिएर।तितेपाती का झ्याङ हरुले लाज छोपी।अलैची का फुल हरुमा बास्ना बनी। हिमसागर लाई सिर्बन्दी लगाइ।माने पेमे र इतिहासी परातात्विक गुम्बा हरुलाइ जिउभरी सजाइ मानब बस्ती हरुलाइ चोली र फरियमा सजाइ हासेर बाचेको नाम्चे:आफ्नो अधर चुम्न पराइ घरदेखी आफुलाइ सम्झेर आउने यात्री हरुलाइ ममतामइ पबन को सुस्केरामा हुस्सुको बास्पभित्र बरफका कण भर्दै आफुलाइ हेरि गदगद बटुवा को हसिलो मुहारमा तप्प तप्प सेतो टीका लगाउन आतुर उ ख्यालै न गरि उस्लाइ मलेसियाको ग्यान्टोङ्ग हाइल्याण्ड र क्याम्रा हाइल्याण्ड मा तुलना गर्दा खुस छैन।किन कि उ बनावटी खोट हैन
उ प्रकृति हो र बुद्दको जन्मभुमी चिनाउनु छ।

हिमसैलको कल्पि बनि बगेका नदिहरु आफू निस्चल छन निर्मल छन।त्यहि बगरमा देखिने डुङ्गा ले हज्जार मानिसका लामो ताती झै देखिने दृस्य समेटेर एक अटलता सम्झदै "कोरियाको"युनेस्को हेरिटेज"लाई बिर्साउने मानबिय आकृतिझै सजिएर बगर हरुले धर्ती सिगारिएको छ।
किनारालाइ साथमा सजाउन दुबै छेउ अलिकती फाट उपहार दीएर बग्ने गङ्गा पुत्री तिम्रा उपहारिला फाट हरुले हज्जारै आत्मालाई कान्ति दिन्छ तिनै फाट हरुमा तिमी अलिकती हासिदिदा झुल्ने धानका बाला हरुले अ्मरापुरिझै सुबर्णता झल्काइ रहेछ।खेत का आलि,गर्हा,र काल्ना,मा सजिएको तिम्रो रुपले "अस्ट्रेलियाको" "Vila de brava" लाई बिर्साइ रहेछ।
त्यसैले त नेपाली हरु तिमिलाइ भुल्न सक्दैनन।।
पहारिला फाट हरुलाइ मझेरी बनाइ कोसिला झाडी हरुले धुर कसिदिदा  तिम्रै छाहारिमा रमाउने गजराज।खेली खेली लिला देखाउने घोरल,मृग अनि पत्र पत्र चाहार्दै चौरिको धाड मा बसि राप तप्ने रुप्पि चिबे कोकल, हरुले एक सुर तर खेल झै देखिने तिमी सुर सुर जग जग मा आधार छौ। त्यसैले त प्राण भन्दा प्यारी छौ।
 "कहिले तिमी आफ्ना सन्तन लाई जिस्काउछौ"
पिउदैमा एक खोची सिलाजी मातेर क्या नसालु मान्छे तिमी।।
छरेर शीत जिउ भरी प्रभाती पुश्प झै क्या बैसालु मान्छे तिमी।।

तिमी कतै पोखिन्छौ दिप्रुङ झरना बनी त कहिले उच्चाइ चुम्छौ तिलिचो ताल बनी।कतै सुस्त बग्छौ रोसि,कोसि,बनी त कतै झस्काइ दिन्छौ  माहुरे घाट बनी।तिम्रै छाल हरुमा डुङ्गा सरि वारिपारी गर्दै माझी पनि।कतै खुल्छौ तिमी माछापुछ्रे बनी अनि छाया बिसाइदिन्छौ छरेर उल्कै आकृती फेवा ताल भरी।बिउझेर आँखा खोल्दा खुसी छन पोख्रेली पनि।कर्णाली हौ कहिले साङ्लो बनाइ पाउमा बर्दिया निकुन्ज राखी  एक छत्र छडा छोडेर चिता हेरि रहन्छेउ।गोहि अनि फ्याउरोको खेल मा मस्त तिमी शेष नाग झै को गर्ला र तिम्रो वर्णन छैन उ यहाँ कन्त कन्त त्यसैले त जनमा तिमिछौ भास्कर मा तिम्रै छौ। बाचेको छ नेपाली हृदय भरी तिम्रै माया।उ एक जोगि रात्री मा धुनगुन्जन्छ तिम्रै छ कालकुट र पनि पढिन्छ सास्त्र तिम्रै जाहा तिमिले नेपाल भनी लेख्न सिकाएकी छौ हज्जरौ कलम रुपि हात हरु हुर्काएकी छौ आफ्नो वर्णन गर्न शृस्टि भर जिबन्त राख्न र प्रकृति प्रेमी हरुको आत्माभित्र  जागै बस्न। हो तिमी अनन्त छौ अकाट्य छौ।पबन अनि बास्प भित्र।गुरास र लौठ को चित्र रचेर तिमी मन्द मुस्कान छरी रहन्छेउ एक छत्र तोकेर परिधी त्यो नेपाल भित्र त्यसैले त तिमी हामृ आमा हौ।कन्ठ कन्ठ मा छौ।शब्द शब्द मा छौ।अनि हाम्री मातृभुमी हौ।

के लेख्थे देबकोटा काव्य तिमि यहाँ न भए
के छोड्थे दास बन्चरी उता तिम्ले कलम नदिए

के बग्थ्यो डुङ्ग भाबको सिद्दी तिमी यता न रुए
के लाउथी ट्याम्के  सिरफुल गुरास तिमी नभए।।

का हास्छ फेवा तल माछापुच्छ्रे तिमी न खुले ।।
को रम्ला चुचुरो हेरि परजन ट्याम्के तिमी न झुले।

के गाउथिन पारिजात बैँस शिरीष यहाँ न फुले
को आउथ्यो मर्न याहा हिम सैलको बुटि क्यै न पाए।।
""नेपालि हामी रहौला कहाँ नेपालै न रहे नेपालै न रहे""
































Friday, February 19, 2016


  "दुखेको सपना"
मेरो छेउ मा पोखिएको उस्को कथा पर्देश मा भएको नेपाली चेली सङ्गको जम्काभेट उ सिम्खेत बन्दगी राखेर यहाँ सम आइ खुसिको सुनौलो सन्सार भित्र पाइला राख्न पाइन्छ परदेश मा। सजिलौ फल्ने लास्साको सुन सम्झेको उस्को सुनौलो क्षितिज यति कठोर छ हरेक पटक मर्दै बाच्न बाध्य उ कलिलो मुख निन्याउरो अनुहार बिना बा आम का आफ्ना कलिला नानी हरुले ममिले के लिएर आउनुहुन्छ।त्यो पर्खाइ र पर्देसिएकी चेलिलाइ पिठ्यु पछि बसेर गिज्याउने छिमेकी सबैको सामु आफ्नो लास फिर्ता गर्नु छ। नत्र उ पहिलै आफुलाइ मारिसक्थी आफुले चाहेर पनि मर्न नपाइने अर्काको जटिल बन्देज भित्र बाधिएकी उ मन मनै हरेक बिहान हरेक साझ मरेकी हुन्छे।तर पनि उ बचेकी छे।बाहिर बट देखिने बिदेशी आलिसान सम्पन्नताले भरिपुर्ण महलकी नोकर्नि उ महल जति सुन्दर छ त्याहा भित्रको बास्तबिकता कयै गुना फोहोर छ त्यही बास्तबिकता लाई उस्ले मेरो हात मा सुम्पेको दुई अक्षर हरु:-

साझ पख दिन र रात छुट्टाउनै गार्हो झिलिली बलेका सड्क का बत्तिहरु फुर्सद को समयमा टहलिदै गर्दा त्यही पेटिमा एक आइमाइ लाई देख्छु म भन्दा उस्को पाइला न अघि न पछि।म रोड मा छु उ पेटिमा छे।त्यो आईमाई जो एक पाङ्ग्रे ठेलामा दिन भरिको फोहोर लाई डस्ट बक्स सम्म पुर्याउन भएभरको बल लागाउदै ठेलिरहेछे।मैले निकै नियालेर हेरे खैरो र कालो चारपटे बुट्टा भएको हजुर्बाले मन पराउने सर्ट, कालो सुरुवा कपाल मा सेतो तर मैलिएर धमिलो बनेको  कपडा(बुर्का)ले निधार सम्म छोपेको थोरै आँखा र नाक मात्र देखिन्छ तर पनि म भन्छु उ पक्कै नेपाली हो।मैले चार पाइला चाल्दा तीन पटक हेरे र सोध्ने आट कसे मन भरी ताल्चा मार्दै र डर लाई खुल्ला आँखा भित्र लुकाइ।दिदी हजुर नेपाली हो।तिन्ले पुलुक्क हेरिन तर बोलिनन।मैले नेटो काटे कि उ पक्कै नेपाली हो र फेरि भने किन न बोल्नु भा नि पर्देश को काम याहा सबैको उस्तै हो।म यति चिटिक्क छु तर पनि मलाइ साहुले कहिले कहि खाएको प्लेट उठाउन लाउदा मान्न पर्छ दिदी पर्देस यस्तै हो भन्नोस न।मैले सानो स्वोर मा बिन्ती गरे उन्ले पैया को गती कम गर्दै बोल्न खोजिन के बोल्नु बोल्नै सक्दिन भाइ।मैले सोधे हजुर को नाम, बिस्ना, राम्रो नाम रैछ सायद बा आमाले खुसिले राख्या होलान।मन मनै भने।नेपाल कहाँ हो घर उन्ले भनिन।तपाइको भन्नोस।आफ्नो काम लाई निरन्तर राख्दै उनी र म अन्तरङ्ग मा केही क्षण मैले आफ्नो बताए पछि दिदिले भनिन।कसैलाइ न भन्ने सर्त मा।म याहा आएको एक बर्श पाच महिना भयो। महिनौ दलाल को घर धाउदा बल्ल यहाँ सम्म आए दुख अभाब टुहुरा लालाबाला र अस्ताउदो जुन को मुहार हेरेर बस्ने सासू ससुरा वा कर्म ले बा आमा बनेका उनिहरुको एक्लि बुहारी म।नेपाली सेनाम कर्यरत उन्का पति द्वोन्दकाल मा बा बिरामी भै घर जाँदै गर्दा बाटोमा लास फेला पर्यो रे न केही घाउ न चोट केही नदेखेसी त्यो बेला को कानुन दैबले जानुन ज्यान गयो मन रुयो बा आमा रुए छोरो गर्व मै टुहुरो कति दयालु झै लाग्ने आँखा उन्का टप्लक्कै आसुले भर्दै भनिन छोरो पेट मा पाच महिनाको मात्र थियो।आज मेरो छोराको अनुहारमा वाहाको चित्र देखेर भक्कानिन्छु।सबै साथी हरु हासेर बाचेका छन तर  मेरो सास्ति छ  हरिबिजोग।न राज्यले हेर्यो न साथी भाइ ले हेरे देश को सिन्दुर पहिरेको सिपाही एक लाबारिस मृत्युमा बदलिएको घटना ले सारै मन छुयो।यतिकैमा छोटो परिचय सङ्गै म छुट्टिए।र आफ्नो रुम आइपुगे।थोरै हात पाउ धोइ के बिस्तरामा ढल्केको थिए।म निदाएछु।र मैले एक सपना देखे छु। जुन वर्णन गर्न असमर्थ हुदा हुँदै पनि बाध्य छु।
एक डर्लाग्दो सपना भित्र म त्यही रुम बाट देखिने सानो छिडी अनि उस्को साहु (मुदिर) को बास्तबिकता सम्म उ राम्रो छ।अल्गो चटक्क मिलेको जिउ यति ठूलो घरको मालिक उस्का चार वटि श्रीमती.......जेठीका 3 सन्तान,माइलिका दुई,साइलिका एक, अनि कान्छी,भखर ल्याएको छ उस्ले,त्यो उन्को मालिक जो अरुको कलिलो यौबन लाई पैसाले किन्ने गर्छ।उ आईमाई मानिस हरुलाइ खेलौना सम्झन्छ।मनमोजी गर्छ जतिबेला चाह्यो त्याहि बेला जे पनि गर्दिन्छ।सबै श्रीमतिलाइ चाहिने भन्दा बेसि परिपुर्तिले भरेको छ तर खाचो छ उस्लाइ सामिप्यताको किन कि एक पुरुस ले एक घरमा कहिल्यै पनि चार चार स्त्री को मन बुझाउन  सक्दैन।तर पनि उ अघाउदैन।यत उता घरी घरी नजर डुलाइ दिन्छ।किनकी उस्ले चाहेझै मोज मस्ती गर्न मन ले मागेको फुल टिप्न।कस्ले छेक्छ र आखिर हामी उसैका दास हौ।र दासी बनाउनलाई  दिदी, बैनी, आमा भाउजु  लाई उस्का सामु हामिले बिन्ती चढाएकै हौ।उ कहिले फिलिपिन को बाटो लाग्छ कहिले नेपाल कहिले भारत त कहिले बङ्गलादेश।यहि गरिमामय उस्को काहानी मलाइ खासै वास्ता लाग्दैन तर एक सिपाही को आत्म सम्मानको स्वाभिमान  लाई मैले साघुरो क्षितिज बट नियाल्ने जमर्को गर्छु बेलुका को समय छ।लाग्छ उस्का घरमा दुई चार पाहुना छन।बिस्नु भान्सामा भाडाकुडा सफागर्दै छ।उ अफ्मो सुरमा मस्त छे त त्यो अर्कै दाउमा छ।दुबै हात लाई काम मा प्रयोग गर्दै गरेकी बिस्नु लाइ पिठ्यु मुनि बट हात घुसाउदै बेस्सरी उस्को स्तन समाउछ र मसार्छ बिस्नु बेस्सरी चिच्याउछे।ऐया आमा। तर म आफ्नो सिर निहुराउदै नहेरे झै हुन्छु।उस्ले आफ्नो भासामा भन्छ।...................।बिस्नु नाजवाफ हुन्छे।उस्ले  त्यो जवाफलाई  हुन्छ ।या हुन्न केहि भन्न सक्दिन।उस्को चिच्याहट लाई उस्का चारैजना रखेल हरुले हेरि रहन्छन र एक आपस तिर हेर्दै हास्छन।आफ्नो मोज को बथान छोडेर एक पर्देशी बिरुवा लाई उस्ले यसरी निमोठ्छ जो प्रकृति हैन र भन्छ.................. आज उस्को घरमा पाहुन छन।पाहुना लाइ सम्मान गर्न एक आईमाई चाहियो रे खोजेको अहिले कहि तत्काल नपाएसी त्यस्को बिकल्प बिस्नुलाइ बन्न उस्ले उत्साहित गर्छ।उ ना जवाफ छे भासा पनि त्यति जान्दिन।के भन्यो के भनेन उ पर्खिन्छे त ब्याभारलाई मात्र अब के हुन्छ।मुदिर जान्छ।बिस्नु पनि टिस्यु ले प्लेट को पानी पुस्तै गर्छे।पालो अब पहुनाको उ हेर्दै घिन लाग्दो कहिले दात सफा नगर्ने मिश्री जातिको चिउडमा बोके दारी पालेको अजङ्ग को मानिसले फेरि बिस्नुलाइ लुछन  थाल्छ।बिस्नु फेरि चिच्याउछे।दिन भरिका  घरायसि काम ले थाकेकी उ मरेतुल्य हुन्छे।आँखाबट तप्लक्क आँसु खसाल्दै आफ्नो आवाज लाई दबाएर बा आमा घर छोरा छोरी सम्झन्छे।अनि आफ्नो कर्म लाई धिकार्छे।सर्कारी जागिरे भनेर बे गरे यस्तो भोग्न पर्यो।उ बेला मा श्रीमान ले हासोले पिठ्यु मा छुदा दुई दिन सङगै न बसेको पल्लो खाट मा सुतेको। एक दिन साथिभाइको लहै लहैमा लागेर हल्का तिन्पाने लगाएको कुरा माइतमा बाबालाइ सुनाको इत्यादी याबत सम्झन्छे।सिन्दुर को मूल्य सम्झेर  भक्कानिन्छे।आफ्ना मानिस हरुको जिबन्त कुसुमार सहबास को याद ले छिया छिया हुन्छे।उ लास झै छे निर्लज्ज छे।उस्लाइ एक बिरानी बस्तिमा नाङै नर्तकी बनाइन्छ।हो त्यही बेला बिस्नु ले आफुलाइ नेपाली हुनुमा धिकार गर्छे।दरब्ङ्गे हुनुम घृणा गर्छे।बाहिर गेट मा  चिटिक्क परेको ड्रेस मा सजिएको गोर्खे ले उस्को चिच्याहाट सुन्न सक्दैन उ नुन को सोझो गर्छ।भित्र बलत्कार को सिकर हुने उस्को आफन्त हैन मात्र एक नेपाली हो।उस्को पास्पोर्ट मात्र नेपाल को छ उस्को मन सान्त छ र यहि मात्र सोच्दछ कतिबेला सकिन्छ डिउटी।र यहाँ बट जाउ अर्कै सन्सार मा रमाउ।अब म भन्दिन मेरो सिर को भादगाउले टोपी मै सङ्ग छ।म सोच्दैछु मेरो खुकुरिको मूल्य छैन म अझै सम्झदैछु मैले अग्नि साक्षि राखेर सात फेरा लिन्न भनिरहन्छु म र मेरो देश एक निर्बल हरुको देश हो जहाँ  हज्जारौ बिस्नु हरुलाइ बेचिन्छ।म त्यही कल्पना मा बेहोस भए जहाँ कल्कलाउदा जवानी हरुको खेती गरिन्छ।र म अठोट कस्छु स्वाभिमन बचाउन नसक्ने आमा सङ्ग म एक दिन यस्तो दिन ल्याउने छु जुन दिन मेरा बा आमा, दाजु भाइ, दिदी बहिनी, कसैले, बैरी हरुको गुलाम बन्नुपर्ने छैन, हासी हासी हासी यहि देश मा एक सगुन बाट्ने छौ। जहाँ हज्जारै बिस्णु हरु हासि हासी आफ्नो सैभाग्य तिलहरिलाइ सम्झदै सन्तान लाई स्वोदेश को मलिलो माटो मा पौरखी हात हरुले श्रमका पहेला सुन झै बाला हरु झुलेको दिन नियालेर घरको सिडि देखि औलाउने छन बाबू हेर त  हाम्रो खेत हाम्रो वारि फलेको धान झुलेको बाली फकृएको कोदो लहराएका मकैको बोट अनि काल्ना मा फलेको लामो बोडिको लहरा जस्ले हाम्रा हरेक अभाब लाई मथ्थर बनाउने छ सन्तान को भबिस्य उज्जवोल बनाउन मद्दत गर्ने छ।गोठ मा खेल्ने लाहुरी भैंसी र चौरी गाई ले नेपाली गोठ लाई बा गरेर सम्मन गर्ने छन।अनि भेडा हरु एक उछदन्त हासो भ्या भ्या मा नानी हरु चौर मा स्वोर मिलाउदै आफ्नै  मात्री भासा क.ख.र क का कि कि भाका हलेर पड्ने छन।त्यही आत्म सम्मान ले भरिपुर्ण सुनौलो दिन को कल्पना मा बिस्नुले आफुलाइ पाउछे।
नबराज सुवेदी
कृपाया कपि न गर्नु होला।।।

Friday, February 12, 2016


 "यात्रा"
" चिहाएर झ्याल बट हेरे सुटुक्क।
हाइ काड्दै मानी राथी दिक्क।।
मन भन्छ छेउ जाउ सुटुक्क।
एक फेरा निदाइदिउ कि लुटुक्क।।
कोहि आइ पुग्छ कि टुप्लुक्क।।
एक नया सपनाको सुरुवात यात्राको पहिलो दिन घरको चन्चले कान्छो आफ्ना अनेकन सपना साकार पार्न आज पहिलो पटक घर र राजधानि सम्म को यात्रा तय गर्दैछ।दाजु ले बोलाउनु भो छिटो गर न गाडी छुट्छ हत्पत उठेर राम्रो सङ्ग मुख पनि नधोइ उ तयार हुन्छ।गाउबट ल्याएको पुरानो झोला।दुई थान झुत्रे लुगा अनि आफ्नो सर्ट्फिकेट झोलामा राख्दै।तयारी भएको सङ्केत गर्छ।दाजुलाइ कसैले मयाले दिएको पुरानो साइकल पिछाडिको सिट मा बस्दा उ सफारिमा यात्रा गरेको झै अनुभव गर्छ।
 किन कि उ जान्दैन साइकल चलाउन पाच मिनेट को छोटो यात्र पौष को मौसम पानी मिसिएको चिसो हुस्सु ले मुटुलाइ घरी घरी छुन्छ तर पनि दाजुको पिठ्यु मा बेस्सरी समातेर बसेको उ केही छिन पछि बस्पार्क पुग्छ।भन सुन गरेर एक सिट को पाजो मिल्छ।ल यो सिट मा बस कान्छो बस्यो सिट मा।भन्ने सबै कुरा सिकाएर बाइ भन्ने बेला कन्टेक्टर ले पैसा म किच किच गर्यो।दाजुले भन्नू भो तपाईं बाहिर जानोस उ गयो मलाइ लायो इनिहरु कति बदमास हुन मुख बाट "मु"को उपसर्ग लागाएर मैले भनेछु कस्तो हरामी मान्छे।उस्ले त्यो सुनेछ।र तत्कालै आएर मेरो अगाडि यति मुर्मुरियो कि म निकै डराए अब मैले भक्कु गोदाइ खाए।धन्न सम्झाइ बुझाइ गरेर उस्लाइ दादाले बचयो।उस्लाइ अहिले पनि उस्को अनुहार यद छ चिन्छ।
त्यो कन्ट्याक्टर अहिले पनि त्यही छ तर कान्छो अहिले उ भन्दा ठूलो भयो सबैले मन्ने भयो।उ बेलाको जङ्गे कन्टेक्टर सानो अस्ति उस्लाइ दाजु मेरो यो काम गरिदिनोस।भन्ने सम्बोधन को अवाज मा कान्छोले अनौठो महसुस गर्यो कि उ बेलाको जङ्गे आज मेरा सामु दाजु भनेर सम्बोधन गर्दैछ सानो स्वार्थ का निम्ति यथार्थ को सन्सार।आज कान्छो सबै को दाइ।

 कन्टेक्टर बोल्छ ल सबै बसौ है छुटिएला अब तय भयो कान्छोको सुनौलो भबिस्यको पहिलो यात्रा।एक हरन को सुस्केरा लाउदै।ड्राइभर दाइको दैनिकी सुरु हुदैछ।सबै यात्री हरु आआफ्नो सिट्मा बसि सकेका छन।सबै आफ्नै धुन मा छन।यतिकै मा खलासी ले एउटा सिडि बजाउछ र गित बज्छ।कान्छ छक्छके रेल को इन्जिन सम्भु राई को गित थियो।त्यतिबेला मलाइ के था कस्को भन्ने कुरा।म पनि आफ्नै धुन मा मिर्मिरे उज्यालो ले छितिज लाई चिरी रहेछ मध्य तराइको फेदि सङ्गै भएर जाने बाटो  सुनौला चुरे पाहाडको मिमिरे दृस्य नियाल्छन मेरा आँखा कता कता अनौठो लाग्छ कहिले नदेखेका फाटिला खेत हरु कत्ती पर पर देखिने माटोले बनाइएका घर अनि फुसले छाइएका घरका छना हरु पर बट देखिने टुकिको झै धमिलो बत्ती यस्तै बस्तिहरु नियाल्दै जादा निकै लामो दुरि पार गरेको पत्तै हुन्न।सायद म पनि निदाए होला।झसङ्ग भएर बिउझदा आँखा हरु बाहिर नियल्छन।दुबै तिर पट्यारलाग्दा भिर हरु गाडिको तेज गति तल निलो देखिने नदि खोचिलो बाटो बित्तै पिछेका घुन्ती हरु मैले यता उता हेरे कोहि निन्द्रा मा छन त कोहि राम जप्दै छन।मेरो आँखा ड्राइभर तिर जान्छ उ निस्चल छ उस्लाइ कुनै चिन्ता छैन।निस्फिक्री भएर एकनासे गतिमा स्टेरिङ लाई फन्को मार्दै जाहाको त्यही झै देखिन्छ।तर पनि उ अगडी बड्दैछ।म जान्दिनथे।त्यो त सुनौला सपना बोकेर राजधानिको यात्रा गर्ने बिध्यार्थी अभिभाबक अनि दर्सनार्थि  हरुको आज को अन्त्य हुने तारे भिर र तिर्सुली रहेछ।म यस्तै यात्रा को अन्त्य पछि माथी डाडामा पुग्छु।अनि एकै छिन को घुमाइ पछि खाल्डो जस्तो हेर्दा प्रस्ट नदेखिने छरपस्ट बस्ती टाढा बाट हेर्दा साना झै लाग्ने अरिगाल को गोला झै झुरुप्प देखिने घर हरु कसैले बोल्यो लौ है हेरौ राजधनी।आवाज आउँछ मैले लख काटे ए काठ्माण्डौ यहि रहेछ।थोरै तेर्सो झै आयो गति अलिक कम भयो सफा झै देखिने बाटा फाट्ट फुट्ट मानिस पैदल हिन्दैछन।दायाँ बायाँ दुई चार तले घर हरु लाई पछि पार्दै अगि बड्यो गाडी र एक छिन मा भन्यो कलङ्की आयो लौ सबौ उत्रनोस।

देखेर तर्से भयङ्कर बस्ती
नियाल्दै लट्टिए नदेखेका मस्ती
दौडदैमा मन पार नहुने सास्ती।
    अफसोस
त्यहिभित्र कोलाहाल को गति
तर कोहि देख्दैन त्यो मैले जति
बहिरा मानिसहरु कत्ती कत्ती
देखिन्न मानव मानब झै उत्ति।
       सोचहरु
मन भन्छ याहा म एक
तर म भित्र बिचार अनेक
को हो हैन भेस अनेक
तर पनि आफन्त एक।।
मलाइ लिन एक साथी आउनु भएछ।भेट भयो यतिकैमा रुम सम्म पुगियो।थाकेको शरीर म फ्रेस भए यतिन्जेल सम्म वाहा ले खाना बनाउनु भएछ।गोभी, आलुको सन्जी सङ्गै खान बसिउ मैले नियाले सानो स्टोभ अनि हल्का मट्टितेल को गन्ध  एक छेउ मा खाट अनि न्यानो सिरक सिराने अनि खाट मुनि केही समान हरु मिलाएर राखेको कोठाका भित्ता हरु निकै नि चिसा लाग्छ बिहानी सुर्यको किरणले त्यो कोठा लाई बर्सौ भयो स्पर्श न गरेको त्यति सागुरो गल्ली भित्र घरै घर हरुले ढाकिएको एउटा सानो घर।हामी यतिकै मा पल्टन्छौ।एक छाक जीवन लाई एक पलङ को माथितिर सर्दी ढाक्न एक सिरक ले अफुलाइ गुम्लुङ्ग छेकेर सुनैलो बिहानी कल्पित मीठो सपना नियाल्दै आफुलाइ निन्द्रामा लिन गर्छ।
बिहन छ बजे तिर निद खुल्छ।छट्पट्न्छ बिस्तारै आँखा खोल्छ।यता उता नयन डुलाउछ।उस्ले फेरि एक बिउझैमा देख्ने सपना देख्छ।झ्याल बट बाहिर त्यही नजिकै अर्को जोडिएको दुई तले घर अनि सानो कोठा यतै पट्टि एउटा झ्याल एउटा पाखा अलिकती खोलिएको सानो प्वाल झै त्यही प्वल बट देखिने एक दृस्य सानो कोठा सानो पलङ्ग नियाल्दा। अनि सिरक ले आधा शरीर ढाकेकी निन्द्रा बट बिउझदै गरेकी एक सुन्दर परि।उ झस्कन्छ।अझै हेर्छ माइली औला र बुढी औला लाई जोरले पिटेर तीखो चुट्की को साथ मा हाइ काढ्दै।देब्रे हात को सानो औलाले आखालाइ बिस्तारै मिच्दै।अफ्नु मुहार आफैले माया गरि सुम्सुम्याएको तस्बीर कुनै फ्लिम झै सम्झदै आफैलाइ झस्काउन पुग्छ।हैट म के हेरेको आफुलाइ ढिलो भै सक्यो।हत्पत उठ्छ र आफ्नो तयारी गरि ब्याग बोकेर कलेज लाग्छ।बेलुका फर्कन्छ।आफ्नो दैनिकि सबै सकेर दुबै जना मिलेर खन पिन सकि फेरि लेट्ने तयारी आज उ छेउ तिर सुत्छ।किन कि उस्को मन मा बिहानी को सम्झना आउँछ।उस्ले कोल्टे फेर्दै नियाल्छ।आज पनि झ्याल अलिकती खुला छ।उ पनि सानो लाइट बालेर नजिकै किताब राखी कम्बल ले घुम्लुङ्ग भै पढ्दैछे।हरेक शब्द लाई कन्ठस्त पार्न लालाहित उस्का मस्तिष्क ले कसरी ओठ हरु फर्फराइ रहेकी छे उ सोच मा डुब्छ सायद उ सङ्ग पनि आफ्नो भबिस्यको चिन्ता छ।केही गर्ने असल मान्छे बन्ने।आफैलाइ नियाल्न न सक्ने उ अरुलाइ नियाल्न खोज्छ।आज उस्लाइ निन्द्रा लाग्दैन छेउमै सुतेको साथी मस्त निन्द्रामा अधेरी सपना सङ्ग पौठेबाजी गरिरहेछ।तर उ निदाउन सकेन किन कि उस्को निद भन्दा साम्ने एउटि केटि छे।एक छिन सोच बदल्छ म त्यो सङ्गै भैदिए म सङ्ग त्यो हासेर बोल्दिए।मायाले काले भन्दिए।सङ्गै जाम न पर सम्म ल भन्दिए हात मा हात समाउदै केही छिन।ओइ सानी गर्छेउ कि त बैमानी को ताल भए आहा कति रमाइलो सोच उस्को आखामा जागै सपना भएर घुमि रहन्छ।उ आफुलाइ सम्हाल्न खोज्छ।घर बट यति टाढा सम्म अन्जान बस्तिमा बिना आफन्त बिन साहरा एक उज्ज्वल भबिस्य खोज्न हिनेको मन्छे म सानै छु मैले सबै कुरा सोच्ने बेला कहाँ भा छ र मेरो भबिस्य को लागि कत्ती सपना बन्ने मेरा बा आमा दजु सबैको सपना लाई मैले साकार बनाउनु छ।न कि एक फिर्फिरे पुतलिको मायामा म किन हराउ एक असल मानीस बन्नु छ।यो देश लाई चिनाउनु छ । दस मुजा परेको बा को अनुहार मा सौगर्भित खुसिको बाहार ल्याउन।मेरो छोरा भन्दै आमाले  मन मनै खुसी ले दुई आँखा रसाइने दिन को खोजी गर्नु छ।म आफ्नो गन्तव्य मा लम्कनै पर्छ म उस्लाइ हेर्दिन।आफ्नो सफलता सङ्गै मेरा खुसी र खुसिको साहारा बन्न उ अबस्य आउने छे।लक्ष को सुरुवत मै हामिहरु जस्तै हजारौ बैँस हरु बाटो बिराउछौ अनि सबैलाइ रुवाउदै आफू पनि सहजै निस्कन नसक्ने दल्दल मा फस्छौ।मैले घर बट टाढा भए पनि एक्लै बसे बसे पनि असल मानिस बन्नु पर्छ।अरुको राम्रो को रिस गर्न हुन्न।जवानी मा सोच्ने कुरा बाल पनमै सोच्न हुन्न।अरुको घर बिगार्न हुन्न।सबैलाइ सम्मान गर्नु पर्छ।मलाइ बा आमाले कत्ती माया गर्नु हुन्छ सबैका बा आमाले आफ्ना सन्तान लाई उतिनै माया गर्छन।चाहे जस्तो नै किन नहोस।म अब उस्लाइ सम्झेर एक पल पनि आफ्नो समय खेर फाल्दिन।आफ्नो भोलिको टुन्ङो नहुदै अरुको आखामा खुसी भर्ने कोसिस गर्यो भने त्यो केही क्षणलाई मात्र हुने छ।खान त अरुलाइ दिएर नै खाएको राम्रो हो तर आफुपनी बाच्न लाई खान पर्छ।जस्ता कुरा बा ले भन्नू भा सम्झन्छ।र निदाउने कोसिस गर्छ।।
हरेक बा आमा  हरुले मलाइ झै ब्याभारिक शिक्षा को ज्ञान खाली मस्तिष्क भरिदिन जान्दैनन आफ्ना सन्तान लाई समयमै भबिस्य र नैतिकताका नौला पाठ सिकाउने सबैको जिम्बेवारी हो।"
    बिसेसत
"बिलासी जीवनको पुर्तीले  भन्दा थोरै अभाब ले नै मानिस लाई सफलता तिर मोड्ने गर्छ"

नबराज सुवेदी।
कृपया कपि नगर्नुहोला।